Kronika Szkolna Szkoły w Naramie od 1922 roku z uzupełnieniem do dziś

Przepisana z odnalezionego rękopisu

Wprowadzenie

Kronika Szkoły Powszechnej w Naramie, którą przepisałem z rękopisu i udostępniam, znajduje się w rękach prywatnych. Jej kopia dotarła do mnie przez ręce p. Adama Miskę kustosza Muzeum Regionalnego w Iwanowicach. Po zapoznaniu się z nią stwierdziłem, że chociaż zapisy uzewnętrznają osobisty i subiektywny punkt widzenia (także politycznego) osób dokonujących w danym momencie wpisu, to jednak zawarte informacje dotyczące wydarzeń historycznych, zdarzeń ważnych dla wsi i szkoły nakazują, aby tę Kronikę opublikować.

Dla zrozumienia wydarzeń i procesów, jakie miały miejsce w wówczas w Naramie, konieczne jest przedstawienie paru wyjaśnień.

1. W pierwszych latach po odzyskaniu Niepodległości sieć szkół była jeszcze niewielka i szybka jej rozbudowa stanowiła problem. Brakowało także wykwalifikowanych nauczycieli chętnych do pracy na prowincji. Blisko 86% szkół na terenie byłego Królestwa Polskiego miało tylko jedną klasę i jednego nauczyciela. Niekiedy liczebność takich klas przekraczała 60 osób. Dodatkowo najważniejszą sprawą dla szkolnictwa stało się ujednolicenie systemu szkolnego. 7 lutego 1919 roku Józef Piłsudski wydał dekret o obowiązku szkolnym, który początkowo obejmować miał jedynie dawne Królestwo Polskie. Wprowadzał on siedmioletnie szkoły powszechne oraz ustanawiał obowiązek szkolny dla dzieci w wieku od 7 do 14 lat. Przy czym obowiązek ten nie musiał być realizowany w szkołach państwowych – dopuszczano możliwość edukacji indywidualnej lub w szkołach prywatnych.

Organizacja szkół spoczywała na gminach, które miały obowiązek zapewnić na ten cel budynki. Zakładano, że uczniowie winni mieć do najbliższej szkoły nie więcej niż 3 km. Szkoły powszechne powstawać miały w miejscowościach, w których liczba dzieci z trzech kolejnych roczników następujących po sobie wynosiła przynajmniej 40. Jeśli w danej miejscowości brakowało dzieci w odpowiednim wieku, placówkę edukacyjną można było zorganizować we współpracy z inną miejscowością.

W dniu 17 lutego 1922r. uchwalono ustawę o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół powszechnych, która uporządkowała i ustabilizowała do 1932r. sprawę organizacji szkolnictwa w Polsce. Zgodnie z ustawą stopień organizacyjny szkoły zależał od liczby dzieci w obwodzie szkolnym; gdy nie przekraczała 60 – szkoła była jednoklasowa z jednym nauczycielem; przy liczbie dzieci 61-100 – dwuklasowa o dwóch nauczycielach; przy liczbie dzieci 101-150 tworzono szkołę trzyklasową z trzema nauczycielami; gdy dzieci było ponad 300 można było organizować pełną siedmioklasową szkołę o siedmiu lub więcej nauczycielach.

W 1932 roku uchwalono reformę szkolnictwa zwaną od nazwiska ówczesnego ministra oświaty Janusza Jędrzejewicza „reformą jędrzejewiczowską”. Ujednolicała ona system szkolny w całej Rzeczypospolitej, wiązała szkolnictwo średnie z powszechnym oraz tworzyła ramy prawne szkolnictwa zawodowego. Utrzymano 7‑letnią szkołę powszechną, przy czym wyodrębniono trzy typy takich szkół – 4‑klasową, 6‑klasową i 7‑klasową. Szkoły różniły się zakresem omawianego materiału – najszerszą wiedzę przekazywały oczywiście 6- i 7-klasowa, wiedzę podstawową można było zaś posiąść, uczęszczając do szkoły 4‑klasowej. We wszystkich typach szkół jednak nauka trwała 7 lat, co oznacza, że program szkoły 4‑klasowej był realizowany w odpowiednio dobranym tempie. Zob:

 Edukacja w II Rzeczypospolitej   

Polska. Oświata. Druga Rzeczpospolita, Encyklopedia PWN 

Przyjąć zatem należy, że kiedy w przypadku Naramy (przynajmniej na początku) mówi się o szkole jednoklasowej, to rozumieć należy, że dotyczy to jednej Izby szkolnej, w której uczą się dzieci w różnym wieku. Kiedy mówi się o dwóch czy trzech klasach, to też należy to odnościć do ilości izb w szkole. Natomiast, ze względu na ilość dzieci, nauka odbywała się na zmiany, więc klasy trzeba było dzielić na oddziały, z osobnymi dziennikami szkolnymi.

2. Pierwszym administratorem a potem proboszczem utworzonej w 1918 roku Parafii w Naramie był był ks. Stefan Marzec. Kiedy obejmował naramska Parafię miał 29 lat. To on w głównej mierze zachęcał i przekonywał mieszkańców, że warto powalczyć o szkołę w Naramie, a następnie koordynował i sam skutecznie o nią zabiegał. Dlatego warto poświęcić mu w tym miejscu trochę więcej miejsca aby przedstawić jego życiorys.

Ksiądz Stefan Marzec urodził się 17.01.1889 roku w miejscowości Chroberz koło Pińczowa. W Pińczowie ukończył też gimnazjum. Święcenia kapłańskie przyjął w dniu 30.07.1911 roku. Akta personalne ks. Stefana Marca w dniu 03.09.1939 roku uległy spaleniu, stąd też brak dokładnych i udokumentowanych informacji odnośnie wcześniejszego okresu. Z roczników diecezji kieleckiej dowiaduje się, że jego pierwszą parafią do której został skierowany w 1911 roku jako wikariusz była Parafia pw. Grobu Bożego w Miechowie.

Kolejną parafią w której pracował od 1913 roku jako wikariusz była Parafia pw. św. Antoniego z Padwy w Gołonogu (obecnie Dabrowa Górnicza – Gołonóg). Stąd następnie w 1916 roku został przeniesiony do Parafii pw. św. Tomasza Apostoła w Pogoni (obecnie Sosnowiec – Pogoń).

W 1917 roku został mianowany administratorem Parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Żychcicach (obecnie Wojkowice – Żychcice).

W latach 1918 – 1927 był administratorem, a potem proboszczem w Parafii pw. MB Skaplerznej w Naramie (obecnie gmina Iwanowice, w powiecie krakowskim).

Następnie w 1927 roku został administratorem Parafii pw. św. Wojciecha BM w Niedźwiedziu (koło Słomnik), gdzie przebywał do 1936 roku.

W roku 1937 został przeniesiony do Parafii pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Piotrkowicah (koło Jędrzejowa).

Od 11.06.1938 roku był proboszczem w Parafii pw. św. Rozalii Dziewicy w Skorzeszycach, gmina Górno.
Następnie w dniu 10.03.1941 roku mianowany został administratorem Parafii pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika w Sobkowie (dekanat chęciński).

Z parafii tej w dniu 28.07.1945 roku został przeniesiony jako proboszcz do Parafii pw. św. Andrzeja Boboli w Bukownie.

Kolejną parafią w życiorysie ks. St. Marca była Parafia pw. św. Mikołaja BW w Oksie (dekanat małogoski), do której został mianowany proboszczem 07.08.1947 roku.

Parafia w Cieślinie, na którą został mianowany 10.02.1950 roku była ostatnią parafią, w której pełnił posługę kapłańską jako proboszcz. Pismem z dnia 02.05.1955 roku złożył rezygnację ze względu na osiągnięty wiek. Rezygnacja została przyjęta w dniu 14.05.1955 roku, nabierając mocy z dniem 01.07.1955 roku. Zamieszkał w Domu Księży Emerytów w Kielcach, gdzie zmarł w dniu 18.03.1969 roku. Pochowany został na cmentarzu parafialnym w Skorzeszycach, zgodnie z zapisem w testamencie. (por: Duspasterze parafii Cieślin)

3. Pan Tadeusz Piech, pierwszy nauczyciel i Kierownik Szkoły w Naramie również dobrze zapisał się na poczatku lat dwudziestych XX w. w historii Naramy. To dzięki niemu i jego zapobiegliwości udało się uruchomić a potem utrzymać Szkołę, aż do jej okrzepnięcia. Właśnie Tadeusz Piech, wspólnie z ks. Stefanem Marcem zainicjowali i czynnie wsparli powstanie Straży Pożarnej, w której Ks. Stefan Marzec został Prezesem a p. Tadeusz Piech Naczelnikiem.

Dziwne się zatem wydaje, że w Kronice, w swoich zapisach ani słowem nie wspomniał o tragicznym pożarze, który w 1928 roku strawił doszczętnie Wieś. Jego kontynuator w pisaniu Kroniki i kolejny Kierownik Szkoły Stefan Pazera czyni zapis w Kronice o poszukiwaniu nowej Izby dla szkoły, ale również nie pisze dlaczego. Wspomina tylko, że „dawna izba wynajęta w budynku gospodarczym została zniesiona Dawna izba wynajęta w budynku gospodarczym została zniesiona. Dzięki staraniom kierownictwa szkoły wynajęto tymczasowo salę na organistówce i rozpoczęto normalnie naukę w nowym roku szkolnym.”

4. Ster - polskojęzyczne ilustrowane czasopismo (miesięcznik) wydawane w Krakowie w czasie II Wojny Światowej, latach 1940-1944 przez okupacyjne władze niemieckie dla polskich dzieci szkół powszechnych w Generalnym Gubernatorstwie.

Po zajęciu Polski przez Niemców i jej okupacji, na tzw. ziemiach wcielonych do III Rzeszy zlikwidowano całkowicie naukę w języku polskim. Natomiast w Generalnym Gubernatorstwie zlikwidowano szkoły wyższe i średnie a pozostawiono szkoły powszechne i zawodowe z okrojonym programem nauczania i zakazem uczenia historii, geografii i literatury. Na początku wojny Niemcy nakazali pracować urzędnikom w polskich urzędach oświaty ale z Niemcami jako zwierzchnikami. Stopniowo jednak zmniejszali liczbę zatrudnionych Polaków i zakres ich kompetencji.

Po rekwizycji polskich książek, zwłaszcza do nauki języka polskiego, historii i wiedzy obywatelskiej czasopismo „Ster” było powszechnym i obligatoryjnym czasopismem do nauki języka polskiego. W tym samym czasie wychodziła również gazeta ”Mały Ster”, które przeznaczone było dla uczniów pierwszych dwóch roczników szkoły powszechnej w GG. Te dwa czasopisma Niemcy wydawali dla polskich dzieci zamiast wychodzących do 1939 roku „Płomyczka” i „Małego Płomyczka”.

Wydawcą był Wydział Nauki Wychowania i Oświaty Ludowej przy Gubernatorze Hansie Franku, który swoja siedzibę miała właśnie w Krakowie. Redaktorem naczelnym czasopism był przedwojenny polski literat a później niemiecki kolaborant Feliks Borecki.

W końcu października 1939 r. w Warszawie zostaje powołana Tajna Organizacja Nauczycielska (TON), która mając wsparcie społeczeństwa polskiego zbudowała konspiracyjny system nauczania. Najpierw konspiracyjne szkolnictwo objęło szkoły powszechne, a potem poziom szkół średnich. Przygotowano tajne programy zwłaszcza wszystkim zakazanych przedmiotów: języka polskiego, geografii i historii. Trzeba zaznaczyć, że w GG najczęściej nauczycielami sieci tajnego nauczenia byli nauczyciele Szkół Powszechnych i Zawodowych pracujący także w szkołach pod administracją niemiecką, skąd wyławiali uczniów do nauczania także tajnego.

Z naszej okolicy przykładem może być Piotr Rachwaniec z Damic, który będąc nauczycielem w Szkole Powszechnej w Imielnie koło Jędrzejowa, był równocześnie nauczycielem tajnego nauczania oraz porucznikiem AK i komendantem Placówki AK, kryptonim „WODA” w Imielnie. 28 sierpnia 1942 roku został aresztowany i wkrótce zamordowany w obozie koncentracyjnym.

5. Zapisów w Kronice dokonywali w kolejności: Tadeusz Piech – nauczyciel i Kierownik szkoły w latach 1922 – 1931 r, nauczycielka Janina Piechowa, Stefan Pazera – nauczyciel i Kierownik Szkoły w latach 1931- 1947, nauczycielka Leonarda Pazerowa, wcześniej Sołtysówna (w czasie wojny i zmobilizowania jej męża Stefana Pazerę na wojnę z Niemcami), następnie od 1950 roku do 1958 roku prowadzi nauczyciel i Kierownik szkoły Ignacy Wacyk.

Ostatni wpis dokonany przez Ignacego Wacyka i w ogóle ostatni wpis w Kronice pochodzi z dnia 27 sierpnia 1957 roku. Nie wiadomo dlaczego zaprzestano kontynuacji wpisów i jakie były losy tej Kroniki i zdjęć jakie do niej były specjalnie robione i o jakich się w tej Kronice wspomina. Jeżeli nie uległy zniszczeniu, to być może uda się do nich kiedyś dotrzeć.

Trzeba zaznaczyć, że z rodziną Wacyków wiąże się bardzo ciekawa historia. Ignacy Wacyk pochodził z Tarnopola i był nauczycielem. Jego żona Helena, urodzona na Węgrzech, również była nauczycielką. Po wojnie obydwoje byli nauczycielami i prowadzili szkołę w sąsiedzkich do Naramy Michałowicach.

W 1946 roku w w Krakowie odbyły się trzeciomajowe obchody które zakończyły się brutalną interwencją UB i milicji, strzałami i masowymi aresztowaniami, bowiem w trakcie pochodu, złożonego głownie ze studentów, ale też m.in. harcerzy czy uczniów szkół średnich wznoszono okrzyki na cześć Mikołajczyka i PSL, z żądaniem wolnych wyborów czy powrotu Wilna i Lwowa do Polski. (por. 3 maja 1946 roku w Krakowie) Ponieważ w demonstracji uczestniczyła duża liczba ucznów szkoły w Michałowicac, małżeństwo Wacyków zostało karnie usunięte ze Szkoły w Michałowicach i przeniesione do Naramy. Nie wiadomo też, czy i jaki związek z tymi wydarzeniami miało aresztowanie i proces ich syna Jerzego Wacyka.

Jerzy Wacyk urodził się w 1921 roku w Miechowie. W czasie wojny wraz ze swym bratem, Zdzisławem służył w zgrupowaniu "Żelbet" Armii Krajowej (o związkach Naramy ze Zgrupowaniem AK „Żelbet” pisałem tu: zob: ==>> TUTAJ. Był zawsze pogodny, uśmiechnięty, więc nosił pseudonim "Słoneczko", a później "Dana". Po wojnie, jako student Politechniki Krakowskiej, należał do podziemnej organizacji o znaczącej nazwie "Liga do Walki z Bolszewizmem". W wyniku prowokacji został aresztowany w 1946 r. w Krakowie. W akcie oskarżenia zarzucono mu współudział w zastrzeleniu oficera Armii Czerwonej oraz w innych akcjach zbrojnych.

W wyniku pokazowego procesu, naruszającego wszelkie zasady sprawiedliwości, został skazany na karę śmierci przez sędziego stalinowskiego Jerzego Haraschina, zwanego "Krwawym Julkiem". Na szczęście później wyrok śmierci zamieniono na dożywocie. Wyrok odbywał w ciężkich więzieniach w Rawiczu i Wronkach. W czerwcu 1956 roku na fali odwilży został uwolniony.

To między innymi historia Jerzego wacyka była inspiracją do zorganizowania w Naramie cyklicznego już wydarzenia „Bieg Żołnierzy Wyklętych”. (por: Komentarz ks. Tadeusz Isakowicza Zaleskiego)

6. W Kronice, we wpisie dotyczącym roku szkolnego 1939/49 jest następujący wpis „został mianowany z dniem 9 lutego 1940 roku Pan Jan Braun, nauczyciel z Łodzi”

Otóż warto zaznaczyć, że Jan Tymoteusz Braun przed wojną był nauczycielem w szkole powszechnej w Łodzi a jego żona Anna zajmowała się domem oraz udzielała lekcji języka polskiego. Mieli synów Andrzeja i Jana oraz córkę Michalinę. W czasie wojny Niemcy wysiedlili całą rodzinę i wywieźli do Krakowa w Generalnym Gubernatorstwie. I właśnie Pan Jan Braun objął stanowisko nauczyciela w Naramie.

W Naramie zamieszkał z żoną i synami, natomiast córka Michalina wyszła za mąż za Stanisława Wisłockiego i wyjechała z nim do Warszawy gdzie razem pracowali w jednym z Warszawskich szpitali. W miarę możliwości odwiedzała rodziców i braci w Naramie.

Tak, oczywiście chodzi o tę Michalinę Wisłocką, urodzoną 1 lipca 1921 w Łodzi a zmarłą 5 lutego 2005 w Warszawie, lekarzu ginekologu i doktorze nauk medycznych, która zapisała się w świadomości Polek i Polaków jako autorka książek o seksuologii, między innymi popularnonaukowego poradnika seksuologicznego „Sztuka kochania”.

Zbigniew Grzyb

Kronika Szkoły Powszechnej w Naramie 1922-1957

Zachętą do rozpoczęcia niniejszej kroniki skłoniło mnie przemówienie pana zastępcy Inspektora powiatu miechowskiego doktora St. Wrońskiego na powiatowej konferencji nauczycielskiej, która się odbyła w dniu 5 grudnia 1924 roku w Miechowie. Do czasu otwarcia szkoły w Naramie dzieci uczęszczały z tejże wsi do szkoły w Damicach, której założenie liczy się od r. 1866 - następnie były uczone przez prywatną nauczycielkę w Naramie w pierwszych latach niepodległości Polski, za co pobierała ona od ludności wynagrodzenie po części w kwocie pieniężnej a po części w naturze.

Z chwilą budzenia się narodu polskiego z wieloletniego snu niewolniczego i kiedy serca polskie zaczynają mieć coraz silniej tętnem życia, kiedy twardy jak stal duch polski zaczyna zrywać kajdany krwiożerców zaborczych do innych celów dążących - w tym to czasie, w tym to roku 1918 zostaje w Naramie utworzona parafia. Na probostwo tutejszej parafii zostaje naznaczony w sile wieku będący ksiądz Stefan Marzec.

W 1921 roku ksiądz Stefan Marzec stara się usilnie i zachęca tutejszą ludność aby go popierała w swoich dążeniach. Cel jego został osiągnięty, bo w styczniu 1922 roku został zawarty kontrakt z gospodarzem Władysławem Kurtyką z jednej strony a Dozorem Szkolnym z drugiej strony na wynajęcie sali na przeciąg czasu czteroletni, za czynszem rocznym (… nieczytelne).

Po zamianowaniu Opieki Szkolnej praca około sali szkolnej zaczyna się. Mieszkańcy wsi chętni otwarciu szkoły dopomagają w pracy. Ksiądz proboszcz wspólnie z opieką szkolną przeprowadzili na zebraniu wiejskim zbiórkę pieniędzy. Za te pieniądze wprawiono podłogę w szkole i mieszkaniu dla nauczyciela i przedstawiono piec w klasie.

Chętnie sprawami szkolnymi zajmowali się główny opiekun szkolny gospodarz Jakub Cieślik i Michał Łudzik członek Opieki.

Gdy sala była już wynajęta pod szkołę i mieszkanie dla siły nauczycielskiej również, zjechał na miejsce pan Inspektor W. Drzewiecki wraz ze swym zastępcą panem Cześnikowskim i po oglądnięciu lokali przyrzekł pan inspektor Drzewiecki otworzyć w Naramie szkole jednoklasową.

W roku szkolnym w 1921/22 została klasa (nieczytelne) w Krasińcu zamknięta. Po zamknięciu tej klasy inwentarz szkolny został przydzielony szkole w Naramie a mianowicie: 10 ławek, stół, krzesło, tablica i kilka obrazów zniszczonych, nie nadających się do użytku.

W styczniu 1922 roku zamiast dwóch morgów ziemi wieś postanawia jako równoważnik w naturze zsypkę dla naznaczonej siły nauczycielskiej w ilości 9 centnarów metrycznych zboża i 20 centnarów metrycznych ziemniaków. (Cetnar polski nazywany był centnarem. Rozróżniano dwa jego rodzaje: centnar warszawski = 160 funtów = 64,8 kilograma; centnar lwowski = 128 funtów = 51,84 kilograma). Na zebraniu przewodniczył wójt gminy Iwanowice Franciszek Chwastowski.

Z gminą współdziałał Dozór Szkolny w Iwanowicach, którego prezesem był Stefan Góralczyk a sekretarzem zaś pan Szumowski, kierownik szkoły w Iwanowicach. W dniu 1 października 1922 roku zostałem dekretem pana Inspektora Szkolnego w Miechowie, pana Drzewieckiego naznaczony tymczasowym nauczycielem w Naramie i od tego dnia rozpocząłem obowiązki.

Przez ludność zostałem na ogół chętnie przyjęty, ciesząc się że szkołę mają w miejscu i że nie będą potrzebowali dzieci posyłać wśród różnych warunków atmosferycznych do szkoły oddalonej od wsi. Inwentarz szkolny zastałem jak wyżej wspomniałem. Budynek zostałem nieodpowiednio zaopatrzony na zimę, gdyż okna zupełnie spróchniałe z dziurami na wylot, groziły dzieciom przeziębieniem się w klasie.

Mimo kilku starań się i pism do Dozoru Szkolnego w Iwanowicach wprawienie okien ze względu na brak wpłaconych pieniędzy, względnie wpłaconych po kilku miesiącach, w zupełnie w zdewaluowanej kwocie, nie przedstawiającej wartości. Jednak w miarę możności okna na zimę zabezpieczyłem.

W roku szkolnym 1922/23 istniały dwa oddziały pierwszy i drugi przy frekwencji dzieci. Do tych oddziałów uczęszczały dzieci w różnym wieku a więc od 7 do 14 lat. W następnych latach wiek dzieci w oddziałach się wyrównywa.

Rok szkolny 1923/24

Rok szkolny 1923/24 nie mógł przynieść poprawy ze względu jak wyżej wspomniałem dużej dewaluacji marki. Pokrycia wewnętrznych potrzeb szkolny (także w części opał) pokrywałem przez zaofiarowane przez wieś składki uchwalone na zebraniach rodzicielskich.

Po uprzednim staraniu się o pomoce naukowe w Dozorze Szkolnym w Iwanowicach zwróciłem się o jakiekolwiek pomoce naukowe do pana Inspektora Szkolnego w Miechowie. Pismem otrzymanem od Pana Inspektora Szkolnego w dniu 29 lutego 1924 roku w sprawie przydzielenia tutejszej szkole mapy Polski i termometru, z niewiadomych przyczyn nie zostały wydane.

Rok szkolny 1924/25

Rok szkolny 1924/25 rozpoczyna się przy lepszej jednak jeszcze niewielkiej nadziei poprawy stosunków gospodarczych szkoły, a to ze względu zmiany waluty markowej na złote, waluty stałej.

Pismem z dnia 10 grudnia 1924 roku nr 14 przedstawiłem faktyczny stan zapotrzebowania pomocy naukowych. W związku z powyższym pismem została pismem pana inspektora doktora Stefana Wrońskiego tutejszej szkole mapa Polski przydzielona, którą odebrała 9-go marca 1925 roku.

W tym roku szkolnym wypada zsypka uchwalona w 1922 roku. Na wniosek pana Inspektora Samorządu Gminnego pana Juliana Piwowarskiego, na gminne wezwanie odbyło się zebranie włościan tutejszych w sprawie wydzielenia dwóch morgów ziemi pod szkołę. Nie godzą się na to. Wtenczas zwołuje się we wsi, w szkole, liczne zebranie mieszkańców Naramy w celu przekonania i o potrzebie tej ziemi, już choćby ze względu na mającą się budować szkołę, (o której potrzebie chwilowo sami niektórzy gospodarze zrozumieli). Na zebraniu był obecny dozór szkolny w osobach zastępcy prezesa Stefana Góralczyka i Władysława Brożyny, sekretarza Dozoru Szkolnego. W żywej dyskusji wyłoniły się dwa obozy: za i przeciw. Mimo przekonujących wywodów ze strony członków dozoru obóz drugi zwyciężył, przekonując innych że przy mających nastąpić pomiarach gruntów, ziemia zostanie wydzielona pod szkołę.

Na zimę 1924/25 roku wreszcie zostają okna w szkole należycie zabezpieczone z pieniędzy wywalczonych przez Opiekę Szkolną.

Ponieważ Dozór Szkolny na wszelkie pisma w tym względzie wysyłane był głuchy, Opieka postanowiła chwycić się innych środków, a mianowicie zawrzeć umowę między dawną właścicielką mego mieszkania Franciszką Kluzek a Opieką Szkolną, aby pieniędzy w kwocie 52 zł należnych się jej z Dozoru Szkolnego jako czynsz za mieszkanie zrzekła się w zamian za koszt wiejski włożony w wewnętrzne urządzenie mieszkania Franciszki Kluzek. Zgoda nastąpiła. Na skutek obopólnej umowy Opieka Szkolna w Naramie wystąpiła pisemnie z żądaniem do Dozoru Szkolnego o wydanie pieniędzy głównemu opiekunowi Mikołajowi Bińczyckiemu. Ze składek uchwalonych na zebraniu rodzicielskim i pieniędzy w Dozoru Szkolnego okna zrobiono i ustęp dla dzieci.

W roku szkolnym 1924/25 były trzy oddziały przy frekwencji 97 dzieci. W tych latach uczęszczają wyłącznie dzieci ze wsi Narama a tylko kilkoro z Kozierowa, gmina Michałowice.

Rok szkolny 1925/26

W roku szkolnym 1925/26 zostaje wprowadzony oddział IV. Dzieci uczęszczających do IV oddziału było 98.

Szkoła zaczyna oddziaływać na umysły wsi w kierunku dodatnim, co przejawiało się z roku na rok w zwiększaniu brania udziału w uroczystościach szkolnych, narodowych i państwowych.

Zaczynają się przyjmować zasady spółdzielcze. Praca ze strony czynników dążących do polepszenia dobrobytu i podniesienia gospodarczego we wsi trwała uświadamiająca dość długo, zwalczając nieszczęsny konserwatyzm chłopski. Owocem tej pracy było otwarcie spółdzielni Kasy Stefczyka w Naramie, w sierpniu 1925 roku, która miała przychodzić z pomocą kredytową rolnikom. Czynności Przewodniczącego Zarządu sprawuje ksiądz Stefan Marzec, czynności zaś przewodniczącego Rady Nadzorczej sprawuje Tadeusz Piech. W roku 1925 powstaje Szkolna Kasa Oszczędnościowo - Skarbonkowa.

Rok szkolny 1926/27

W roku szkolnym 1926/27 szkoła jest pod względem stopnia organizacyjnego jednoklasowa o czterech oddziałach. Liczba dzieci w wieku szkolnym wzrosła do 138. W roku 1926 zostaje zamknięta szkoła jednoklasowa w Wilczkowicach, gmina Michałowice, wskutek czego wieś Kozierów należąca poprzednio do obwodu szkolnego Wilczkowicach zostaje zarządzeniem pana Inspektora Szkolnego w Miechowie przydzielona do obwodu szkolnego Narama z dniem 1 września 1926 roku.

Dzieci po ukończeniu IV oddziałów w Naramie, w roku szkolnym 1925/26 uczęszczają do V Oddziału do Damic w roku szkolnym 1926/1927.

W celu założenia biblioteki szkolnej była urządzona akcja Miesiąca Książki dla młodzieży szkół powszechnych w miesiącu lutym 1927 roku. Biblioteka szkolna dla dzieci została założona za staraniem Kierownika Szkoły z przydzielonych funduszy w kwocie 22 zł przez Spółdzielnię Kasy Stefczyka w Naramie, za którą to potem zakupiono 63 książki.

Niezależnie od powyższego przeprowadzono szereg pogadanek i odczytów o znaczeniu książki wśród młodzieży szkolnej i starszych. Również szereg pogadanek okolicznościowych było przeprowadzonych dla propagowania oszczędności w szkole. Kapitał szkolnej Kasy Oszczędnościowej stale wzrastał a piękne kwoty składano w spółdzielni Kasy Stefczyka w Naramie. O Spółdzielczości i jej idei odbyła się pogadanka w szkole i odczyt w dniu 11 marca 1927 roku. W dniu 15 czerwca 1927 roku odbyła się szkolna wycieczka do Ojcowa.

W okresie roku szkolnego 1926/27 dzieci szkolne złożyły kilka składek na cele oświatowo dobroczynne użytku społecznego, jak na Dar Narodowy sprowadzenia zwłok Juliusza Słowackiego i tym podobne. Obchodzono niektóre uroczystości szkolne czy narodowe czy państwowe.
Z tych na uroczystości 3 Maja 1927 roku po porannym nabożeństwie w kościele złożyło się:
1. Pochód do mogiły Nieznanego Żołnierza w Naramie.
2. Okolicznościowe przemówienia dzieci.
3. Deklamacje solowe i chóralne.
4. Śpiewy
5. Mowy nauczycielstwa.
6. Złożenie wieńca na mogile Nieznanego Żołnierza

Dnia 26 maja 1927 roku odbyła się uroczystość 10-lecia Szkoły Powszechnej z programem następującym:
1. Msza Święta z kazaniem.
2. Pochód do wystawy przez dzieci szkolnych.
3. Okolicznościowe przemówienia .
4. Deklamacja „Matka”.
5. Deklamacja „Przysięga Kościuszki”.
6. Śpiew „Płynie Wisła”.
7. Chór: „Czerwony pas”.
8. Deklamacja chóralna „Pieśń żołnierza”.
9. Deklamacja „Racławice”.
10. Ćwiczenia gimnastyczne.
11. Odśpiewanie Roty.
12. Zwiedzanie wystawy robót ręcznych szkolnych.

Z akcji społecznej zaznaczyć należy, że prócz założonej Spółdzielni Kasy Stefczyka w roku 1925, zostaje założona Straż Pożarna w Naramie.

Ochotnicza Straż Pożarna została zorganizowana z inicjatywy Tadeusza Piecha w listopadzie 1926 roku, wyłącznie z uzyskanych w subwencji samorządowych, imprez urządzonych na ten cel i uzyskanych subwencji od różnych innych czynników czy instytucji popierających idę pożarnictwa Prezesem Zarządu Straży był ksiądz Stefan Marzec, Naczelnikiem Straży Tadeusz Piech.

Rok szkolny 1927/28

Rok szkolny 1927/28 rozpoczyna się podwyższeniem stopnia organizacyjnego szkoły. Od przeszło roku starania kierownictwa szkoły u odpowiedzialnych czynników by jedno klasową szkołę o IV oddziałach przekształcić na 2 klasową o V oddziałach zostały zrealizowane, bo pismem pana Inspektora w Miechowie, z dnia 30 września 1927 roku, nr 4421/27 została zamianowaną Pani Helena Ambrozówna na stanowisko nauczycielki publicznej szkoły w Naramie z dniem 1 października 1927 roku. Dzieci w wieku szkolnym zapisanych było 141. Brak pomocy naukowych nie prowadził nauki we właściwym kierunku pod względem metodycznym.

By temu zapobiec kierownictwo wspólnie z Opieką Szkolną, wchodząc w porozumienie z ludnością miejscową, na zebraniach rodzicielskich uzyskało datki na cel powyższy.

Z dobrowolnych składek w kwocie 32 zł 45 gr zakupiono kilka obrazów historycznych, przyrodniczych, geograficznych, termometr, i.t.p. Podobnie jak w latach poprzednich, tak i w obecnym, starano się wszczepiać w młodzież szkolną ideę oszczędzania osobistego. Szereg pogadanek jak i odczyt urządzonym w dniu 4 listopada 1927 roku miały na celu przejąć duchem oszczędnościowym młode serca dzieci i czynne współdziałanie ze szkolną kasą oszczędnościową. Wprowadzony został system gotówkowy oszczędzania.
Lotnictwo ma poparcie wśród młodzieży szkolnej. Pogadanki o znaczeniu lotnictwa i Ligi Obrony Powietrznej pobudziły dzieci szkolne do składania dobrowolnych kwot, które zostały przesłane do Powiatowego Komitetu Ligi Ochrony Powietrznej w Miechowie.

Tydzień przeciwgazowy i oświata pozaszkolna były uwzględnione w odczytach tak w szkole jak i poza szkołą.
Na skutek starania sekcji oświatowej przy zarządzie Koła Powiatowego Związku P.N.S.P. (Związek Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych – dop. ZG) został zorganizowany odczyt w dniu 17 lutego 1928 roku na temat:
1. Królowa Korony Polskiej.
2. Krzyżacy w Polsce.
3. Dziwne przygody Kazia i Broni. Odczyt był zilustrowany przeźroczami latarni projekcyjnej.

Na Zebraniu Rodzicielskim w dniu 12 marca 1928 roku wygłoszono 2 odczyty na temat:
1. „Walka przeciwalkoholowa” wygłosiła p. H. Ambrozówna.
2. „O ustroju szkolnictwa polskiego” wygłosił P. Piech.
W dniu 11 Listopada 1927 roku jako w dziewiątą rocznicę odzyskanie Niepodległości Polski w lokalu szkolnym był urządzony uroczysty poranek, w programie którego wchodziły przemówienia, odczyt, okolicznościowy deklamacje dzieci solowe, zbiorowe i produkcja chóru.
Uroczystość zaś 3 Maja 1928 roku miała przebieg następujący:
1. Uroczysta Msza święta z kazaniem.
2. Pochód na mogiły Nieznanego Żołnierza.
3. Chór: „Jeszcze Polska nie zginęła.”
4. Deklamacja chóralna „Nabożeństwo majowe”.
5. Śpiew „Ciężko ranny”.
6. Deklamacja „3 Maj”.
7. Chór: „Do pracy”.
8. Deklamacja „Mogiła żołnierza”.
9. Śpiew „Śpij kolego”.
10. Deklamacja chóralna: Powstaniec.
11. Śpiew: „Z dymem pożarów”.
12. Mowa.
13. „Rota”.

Rok szkolny 1928/29

Brak pomocy naukowych przy uwzględnieniu poglądowego nauczania stawiało szkołę w położeniu trudnem. Ciężkie warunki finansowe państwa, niesygnowane kwoty z kasy instytucji samorządowych na pomoce naukowe nie przyczyniły się na zaopatrzenie szkoły w najpotrzebniejsze środki pomocnicze.

By zapobiec postępującemu złemu, Kierownictwo Szkoły zgodnie z Okólnikiem pana Inspektora Szkolnego w Miechowie z dnia 20 sierpnia 1927 roku, nr 4179/27, idąc śladem lat poprzednich na zebraniach Opieki Szkolnej i rodzicielskiej przeprowadziło uchwały składania dobroczynnych datków przez rodziców dzieci na pomoce naukowe.

I tak w roku szkolnym 1928/29 ze składek zakupiono: mapę fizyczna Europy, koszyki na śmiecie, spluwaczki, metrykę szkolną, dzienniki lekcyjne i tym podobne. W ten sposób każdy rok powiększał spis inwentarzowy szkoły.

Nauka w roku szkolnym 1928/29 rozpoczyna się przy stopniu organizacyjnym dwuklasowej szkoły o pięciu oddziałach, przy liczbie dzieci 132.

Wychowanie dzieci w duchu życiowej użyteczności osobistej, obywatelskiej, państwowej, szkoła oprócz nauczania stara się postawić na jednym z pierwszych miejsc. Idea powyższa, uwzględniana w samem nauczaniu jako takim, uchwałach rad pedagogicznych i zebraniach rodzicielskich, ma na celu urabianie charakterów, zapalać serca młode, przygotować do przyszłej odpowiedzialnej pracy.

Obchodzono uroczystość o charakterze szkolnym, narodowym i państwowym, uszlachetniając myśl uczuciowej kultury dziecka, wzbudzając pęd do umiłowania swojej ojczyzny i służenia jej.
10 listopada 1928 roku jako w rocznicę 10 lecie odzyskania Niepodległości Polski umysł dziecka wytężał się na oddanie czci i hołdu bohaterom wywalczającym wolność Polski, przelewającym swą szlachetną krew za Polskę, przypominał chwile dawne, przeżywał teraźniejszość, patrzył w przyszłość.

Na uroczystym poranku szkolnym, na program którego złożyły się: uroczysta Msza św., przemówienia dzieci, śpiewy, deklamacje solowe, chóralne, przemówienia członka Grona Nauczycielskiego i.t.p.

Niezależnie od uroczystości w dniu 10 listopada, szkoła wzięła udział w uroczystości ogólnej w dniu 11 listopada 1928 roku.

Dzień 31 października 1928 roku był „Dniem Oszczędności” na pogadanka zreasumowano co dotychczas uczyniono w zakresie oszczędności, a co jeszcze uczynić należy w celu podniesienia osobistego bytu i państwa.

Składanie oszczędności przez dzieci odbywa się jak w roku przeszłym systemem markowym. Wśród dziatwy powstało kółko szkolne Komitetu Floty Narodowej mające na celu zebranie kwot na utworzenie Polskiej Floty Morskiej.

W dniu 8 listopada 1928 roku odbył się w tutejszej szkole odczyt przy użyciu latarni projekcyjnej, przezroczy i kina.

W dniu 20 stycznia 1929 roku, podobnie jak 8 listopada 1928 roku, odbył się od odczyt na inne tematy, przy użyciu latarni projekcyjnej, przezroczy i kina, wyświetlając dzieje historyczne naszych miast, bajeczki czy farsy, pozostawiające umysłach dzieci miłe wspomnienia.

Założono Kółko Szkolne Walki z Gruźlicą. Podobnie jak na Polską Flotę Morską, w miesiącu styczniu 1929 roku, dziatwa szkolny na prośbę Komitetu Przeciwgruźliczego, za pośrednictwem pana Inspektora w Miechowie, kupuje nadesłane znaczki w łącznej kwocie 5 zł, które przesłane zostały pod właściwym adresem.

Hasło walki z gruźlicą, prócz szkoły, szerzone było wśród starszych na zebraniach rodzicielskich, z wezwaniem do walki bezwzględnej z wrogiem ludzkości jakim jest gruźlica, zabijającą dużą ilość ofiar rocznie.

Również nie bez znaczenia w następstwach rozwoju gruźlicy, a w ogóle chorób, miałaby wstrzemięźliwość od alkoholu, jako wroga drugiego ludzkości i złodzieja kieszeni. Też jako główną tezę wysunięto walka z alkoholem w ogóle a w szczególności uświadamianie o zgubnym wpływie alkoholu na młode organizmy dzieci.

Spopularyzowania idei siedmioklasowej szkoły powszechnej i innych zagadnień życia szkolnego uwzględniono na zebraniu rodzicielskim w dniu 17 marca 1929 roku. W opartym na cyfrach Statystyczny referacie pt. „Rozwój szkolnictwa powiatu miechowskiego z uwzględnieniem rozwoju szkolnictwa na terenie gminy Iwanowice” wygłoszonym przez Tadeusza Piecha. Jako następstwo powyższego referatu wyróżniła się myśl organizacji szkoły na trzyklasową, co Opieka Szkolna na własnym już zebraniu w dniu 7 marca o mówiła i wysłała prośbę do pana inspektora w Miechowie o przydzielenie 3 etatu tutejszej szkole.

Potrzeba wychowania dobrego, zdrowego i z charakterem pokolenia, były nakazem chwili wpajania otoczeniu do ścisłej współpracy szkoły z domem, które to które to czynniki były celem również zebrań rad pedagogicznych, i dążnością rzeczywistej realizacji w danych kierunkach.

Organizacje uczniowskie borykające się z trudnościami szły przebojem naprzód.

Uroczystość w dniu 3 Maja zapisała się na długo w pamięci dzieci i starszych przez organizacje wspólnego obchodów Święta Narodowego.

Odczyty oświaty pozaszkolnej odbyto w dniach 18 marca, 1 kwietnia i 26 maja.

Wystawa Powiatowa prac ręcznych dzieci, urządzona w kilku punktach powiatu, miała cechy popularyzacji i propagandy wśród ludności poczucia piękna i poszanowania wysiłków twórczych dzieci, przejawianych we własnych pracach.

Odbywające się od kilku lat konferencje rejonowe nauczycielstwa w liczbie 5 w roku, w określonych rejonach powiatu zdążały w kierunku badań nowych prądów pedagogicznych i praktycznej realizacji życia naukowego.

(wpis: 16 października 1930, podpis nieczytelny).

Rok szkolny 1929/30

Rok szkolny 1929/30 rozpoczyna się przy w stanie organizacyjnym dwuklasowej szkoły o pięciu oddziałach. Liczba dzieci w wieku szkolnym 140. Zapisanych i uczęszczających dzieci 124. Dzieci 10-cioro nie mogło pobierać nauki z braku pomieszczenia. Starania o przydział trzeciego etatu nie uskuteczniły się, tłumacząc władzę temu, że nie mają przydzielonych etatów na powiat, względnie znikoma ilość wobec zapotrzebowania.

Szkoła o dwóch izbach miała pomieszczenie w budynku gospodarskim Ignacego Kluska.
Pismem pana Inspektora z dniem 30 sierpnia 1929 roku nr 244 8/29 w miejsce nauczycielki pani Heleny Augustówny przydzielona zostaje tutejszej szkole jako nauczycielka tymczasowa Pani Janina Piechura z dniem 1 września 1929 roku.

Dzień 11 Listopada był obchodzony uroczyście. Dzieci brały udział w występach z deklamacjami, śpiewami i tym podobne.

Dnia 7 grudnia 1929 roku i 26 lutego roku 1930 odbyły się w tutejszej szkole odczyty przy użyciu latarni projekcyjnej.

Szereg okolicznościowy pogadanek o idei oszczędnościowej i spółdzielczej uruchamia sklepik szkolny i wzmacnia wkłady oszczędnościowe.

Na cele humanitarne dokonano kilku składek, jak na kolonie letnie dla dzieci polskich z Niemiec sprzedano 40 znaczków po 10 gr - 4 zł, na walkę z gruźlicą sprzedano 80 znaczków na łączną kwotę 8 zł, na Polski Czerwony Krzyż - 10 zł, na tydzień Obrony Przeciwgazowej i Przeciwlotniczej przesłano - 1 zł 25 gr, na dar Narodowy 3 Maja - 3 zł 25 gr.
Propagowanie zakupowania wyrobów krajowych to zawsze był temat aktualny do zaktualizowania wśród młodzieży i społeczeństwa.

Z czytelnictwa istnieje biblioteka szkolna oraz szkoła prenumerowała „Płomyk” i „Płomyczek”.
Wielki nacisk położono na wychowanie fizyczne sportowe i kultywowanie pieśni polskich.

W dniu 15 czerwca 1930 roku w Słomnikach szkoła brała udział w święcie sportowym i święcie pieśni.

Zebrania Rad Pedagogicznych i Konferencji Rejonowych uwzględniały stosowanie praktyczne myśli pedagogiczno-dydaktycznej.

Zebrania rodzicielskie i opiek szkolnych były ośrodkiem uświadamiania wychowawczego szkoły, współpracy szkoły z domem.
Święto Narodowe 3 Maja było ulaniem uczuć patriotyzmu polskiego, w którem szkoła wzięła udział z podpisami dzieci.

Dnia 19 marca 1930 roku odbyła się wycieczka szkolna do Ojcowa.

Rok szkolny 1930/31

W roku szkolnym 1930/31 stopień organizacyjny szkoły jest ten sam co w poprzednim roku t.j. dwuklasowa.

Liczba dzieci w wieku szkolnym jest to 131 a uczęszczających 122 z wiosek Narama i Kozierów. W miesiącu wrześniu urządzono w szkole obchód 25-lecia walki o szkołę.W tym miesiącu przeprowadzono także propagandę w szkole i poza szkołą w sprawie popierania przemysłu krajowego.

W dniu 11 Listopada 1930 roku urządzono obchód 10 letniej rocznicy odparcia nawały bolszewickiej, na którą złożyły się występy dzieci szkolnych, jak deklamacje, przemówienia, śpiewy, popisy gimnastyczne i tym podobne.

Urządzono w szkole miesiąc przeciwgruźliczy w czasie którego zakupiły dzieci znaczków za kwotę 6 zł.

Od kwietnia 1930 roku wchodzi Tadeusz Piech w skład nadzoru szkolnego w Iwanowicach, jako delegat grona nauczycielskiego gminy Iwanowice.

W tym czasie to jest we wrześniu 1930 roku szkoła od chwili otwarcia tejże uzyskuje po raz pierwszy znaczniejszą kwotę 168 zł na urządzenie klas, remont sprzętów szkolnych, zrobiono szafę, wieszadła dla dzieci, półkę klasową, stopień, godło państwowe, przeprowadzono remont ławek.

W grudniu 1930 roku ukończyła się komasacja gruntów wioski Narama. Silnym staraniem Kierownictwa Szkoły, w czasie przeprowadzonej komasacji było wycięcie znaczniejszego kawałka ziemi szkolnej z ogólnego obszaru wnioskowego. Blisko trzechletnie starania Kierownictwa Szkoły i czuwanie nad powyższą sprawą sprowadziło się do rezultatu, że wioska projektuje i odcina półtora hektara ziemi koło organistówki.

Na widowni wysuwa się ksiądz W. Ptaszyński i szkodzi wszędzie jak może, a nawet w szkole przez dzieci stara się płynąć na rodziców, by tej ziemi nie odcinać. Tak, że pełnomocnicy komasacyjni są zmuszeni zwrócić się osobiście do pana Inspektora szkolnego w Miechowie w celu uzyskania wyjaśnień. Po utwierdzeniu się we własnych przekonaniach wioska pozostawiła koło organistówki około półtora hektara ziemi pod budowę szkoły lub Domu Ludowego, zależnie od uchwały gromady wiejskiej.

Dopisek: Prosi się o prowadzenie w dalszym ciągu kroniki.
Podpis: Piech, dnia 21 lutego 1931 roku.

Z dniem 16 lutego 1931 roku dotychczasowy kierownik szkoły Tadeusz Piech został przeniesiony na stanowisko kierownika czteroklasowej szkoły w Kępnie, powiat Miechów.

W miejsce ustępującego naznaczona została pani Anna Sikorówna w charakterze nauczycielki kontraktowej. Obowiązki kierownika powierzył pan inspektor pani Janinie Piechowej.
podpis Janina Piechowa.

Z dniem 16 kwietnia 1931 roku naznaczona na stanowisko p.o. Kierowniczką tutejszej szkoły została Pani Leonarda Sołtysówna, a to w charakterze nauczycielki kontraktowej wyżej wymieniona przeniesiona została z Giebułtowa, powiat Miechów.

Zmiana ta zaszła w skutek przeniesienia się pani Janiny Piechowej, dotychczasowej p.o. Kierowniczki szkoły do Kępna, gmina Tczyca. (obecnie gm. Kozłów – dop.ZG)
Dnia 18 kwietnia 1931 roku, podpis Piechowa

Młode nauczycielki wzięły się od zaraz energicznie do pracy, bo już w dniu 3 Maja 1931 roku urządziły przedstawienie p.t. „O ziemię”, następnie tańce krakowskie, obrazy, śpiew i deklamacyj.

Ludzi przyszło bardzo dużo i dlatego, chociaż wstępy dla młodzieży były po 10 gr a dla starszych tylko po 20 gr, zebrano aż 34 zł.

Ponieważ dzieci nie były dotychczas w Krakowie nie tak daleko leżącym od Naramy, postanowiono urządzić wycieczkę szkolną. Pojechały tylko dzieci oddziałów wyższych, znaczy się czwartego i piątego.

Zakończenie roku szkolnego obchodzono również uroczyście. Po wygłoszeniu kilku deklamacji i odśpiewaniu pieśni rozdano świadectwa.

Potem na pobliskim cmentarzu zrobił miejscowy ksiądz proboszcz W. Ptaszyński zdjęcie grona i dzieci wszystkich pięciu oddziałów.

Podpisano: L. Sołtysówna

Rok szkolny 1931/32

W dniu 31 sierpnia 1931 roku objął obowiązki kierownika szkoły w tutejszej szkole Stefan Pazera. Zaraz na wstępie swojej pracy na nowej placówce zastał on brak Izby szkoły. Dawna izba wynajęta w budynku gospodarczym została zniesiona. Dzięki staraniom kierownictwa szkoły wynajęto tymczasowo salę na organistówce i rozpoczęto normalnie naukę w nowym roku szkolnym.

Liczba dzieci podlegających obowiązkowi szkolnemu i zapisanych do 5-ciu oddziałów 145. Ilość faktycznie uczęszczających do szkoły 126.

W dniu 13 września bieżącego roku odbyło się pierwsze zebranie rodzicielskie celem omówienia wszelkich spraw w związku z nauczaniem i wychowaniem dzieci oraz zachowaniem higieny dzieci w szkole i w domu. Zadaniem bowiem szkoły nowoczesnej, dzisiejszej jest nie tylko samo nauczanie ale i wychowanie młodzieży. Wychowanie zaś jeśli ma być skuteczne musi być ożywione jedną ideą i musi zmierzać do jednego jasno określonego celu.

Zadania tego sama szkoła chociażby najlepiej zorganizowana nie wykona. Dla spełnienia go konieczne jest współdziałanie domu ze szkołą. Zrozumiano to na całym niemal świecie i w niektórych krajach współpraca domu ze szkołą zorganizowana na szerokich podstawach wydaje dobre owoce, wyniki przyczyniają się dużej mierze do osiągnięcia celów wychowawczych szkoły. U nas w Polsce potrzebna świadomość współpracy domu ze szkołą zatacza coraz szersze kręgi. Wie o jej doniosłości nauczycielstwo ale konieczną jest rzeczą aby wiedzieli o tem także rodzice i wspólnie działali ze szkołą dla jej dobra. Takie było życzenie i tego pragnął na progu roku szkolnego 1931/32 nowy kierownik szkoły Pazera. Dalsza praca szkolna to wysiłek uwieńczony.

W dniu 19 marca bieżącego roku urządzono wspólnie ze Szkołą z Damic uroczysty poranek ku czci Marszałka Józefa Piłsudskiego. Program uroczystości był następujący:
1.Msza święta.
2. Jeszcze Polska nie zginęła ( chór Damice)
3. Przemówienie wstępne o Józefie Piłsudskim.
4. Deklamacja p.t. „O celach Polaka” (Narama)
5. Hymn Strzelców Piłsudskiego (chór Narama)
6. Deklamacja p.t. „Chociaż jestem mała”(Narama)
7. Deklamacja p.t. „Dziś dziadka imieniny” (Narama)
8. Deklamacja „Młodemu chłopcu” (Damice)
9. Deklamacja „Józef Piłsudski” (Damice)
10. „Jedzie na kasztance” chór (Damice)
11. Dialog p.t. „Pastuszek i ułan” (Damice)
12. Deklamacja p.t. „Marszałkowi Piłsudskiemu na imieniny” (Damice)
13. „Święta miłości kochanej Ojczyzny” (chór Narama)
14. Deklamacja p.t. „Sztandary” (Narama)
15. „Pierwsza Brygada” (chór Narama)
16. Deklamacja p.t. „Cud Wisły” (Narama)
17. „Oj Ziemio” (chór Damice)
18. Deklamacja „Pieśń o polskiej szabli”
19 Rota śpiew ogólny
podpis: St. Pazera

Gdy nadszedł pamiętny dzień 3 Maja bieżącego roku, urządzono uroczysty obchód wspólnie ze szkołami tutejszej parafii. W uroczystości tej wzięła również udział miejscowa straż pożarna, Orkiestra Parafialna i ludność. Program uroczystości był następujący:
1. Msza święta.
2. „Jeszcze Polska nie zginęła” Narama.
Orkiestra „Jeszcze Polska nie zginęła”.
3. „Bracia rodacy” deklamacja Damice.
4. „Witaj majowa jutrzenko” śpiew Damice.
Orkiestra „Witaj majowa jutrzenko”.
5. Dialog Damice.
6. „ Boże coś Polskę” śpiew Damice
7. Deklamacja „Dniu Trzeci Maja” Narama
8. „Hejnał” śpiew Narama
9. „Pacierz polskiego dziecka” Narama.
10. „Jeszcze jeden mazur” śpiew Damice .
11. Deklamacja „Na dzień 3 Maja” Narama.
12. „Kadrówka” śpiew Damice.
13. Deklamacja „O Dniu Radosny” Narama.
14. „Mazurek” śpiew Narama .
15. Deklamacja „Dzień 3 Maja” Narama.
16. Defilada: Damice, Narama, straż - przy orkiestrze .
17. Rota śpiew ogólny na przemian z orkiestrą.

W dniu 29 czerwca bieżącego roku został urządzony w tutejszej szkole popis szkolny, który zgromadził wiele ludzi. Przy dźwiękach orkiestry parafialnej odbyły się ćwiczenia gimnastyczne chłopców i dziewcząt, zabawy ruchowe oraz deklamacje i śpiew dzieci. W czasie popisu zrobił ksiądz prałat Ptaszyński zdjęcie dzieci szkolnych na tle lasu. A po skończonym popisie jako uwieńczenie całorocznej pracy nastąpiło rozdanie świadectw i odegranie przez dzieci przedstawienia szkolnego.
podpis: St. Pazera

Wakacje 1932 roku to okres rozszerzania izby szkolnej. Bardzo dużo trudu poniosło wtedy kierownictwo szkoły nie mogąc w żaden sposób nakłonić do tego opieszałej i nie interesującej się szkołą ludności. Groziło nawet zamknięcie szkoły a mimo to byli ludzie, którym o to wcale nie chodziło. Sam właściciel izb szkolnych zamiast popierać szkołę, buntował ludność przeciwko niej. Potężne lody musiało kruszyć kierownictwo Szkoły wraz z Opieką Szkolną, by utrzymać dawny stopień organizacyjny szkoły. Usilna praca nie poszła na marne - sala po ciężkich kłopotach została powiększona i szkoła nadal została "dwuklasową".

Rok szkolny 1932/33

Z początkiem roku szkolnego 1932/33 jest dzieci w obwodzie szkolnym 159, a uczęszcza do szkoły 134 z Naramy i Kozierowa. Kierownictwo szkoły dbając o higieniczny wygląd dzieci zakupiło z wpisowego maszynkę fryzjerską. We wrześniu - przy pomocy której tanim kosztem strzegą się dzieci szkolne.
podpis: St. Pazera

W dniu Święta odzyskania niepodległości t.j. 11 Listopada bieżącego roku radością opromienione dzieci zebrały się razem, by uczcić się wielką i narodową rocznicę. Program uroczystości obejmował:
1. Msza św.
2. "Jeszcze Polska nie zginęła" chór
3. Przemówienie o Odzyskaniu Niepodległości.
4. Deklamacja p.t. "Co w Ojczyźnie".
5. "Wszystko co nasze" chór.
6. Deklamacja zbiorowa p.t. "Święto Wolności"
7. "Złamane berła" chór
8. Deklamacja p.t. "Cześć poległym".
9. "Rota" śpiew ogólny.
podpis: St. Pazera

20 grudnia 1932 roku odbyła się w tutejszej szkole kwalifika (egzamin praktyczny) kierownika szkoły St. Pazery. Komisja Egzaminacyjna w skład której weszli p.z. inspektor Pierzchała Stefan kierownik szkoły K(nieczytelne) i kierownik szkoły Wacyk Ignacy, wysłuchała dwóch prowadzonych lekcyj a potem odbyło się kollokwium.
Na zakończenie Komisja ustaliła i odczytała składającemu ogólny wynik egzaminu "dobry" i życzyła wszelkiej pomyślności w dalszej pracy.
podpis: St. Pazera

Dnia 19 marca 1933 roku urządzono uroczysty poranek ku czci Marszałka Józefa Piłsudskiego. Zebrana dziatwa szkolna w remizie Straży Pożarnej dała wzór dla starszych, jak kochać tego, co jest wodzem narodu. Na program tej uroczystości złożyły się:
1. Msza św.
2. Przemówienie wstępne o Józefie Piłsudskim.
3. Inscenizacje, deklamacje i śpiewy dzieci szkolnych.
Zgromadzeni ludzie wysłuchawszy tego wszystkiego - wczuli się w głoszone ideje i zrozumieli doniosłość uroczystości, wyrazem czego było podziękowanie tutejszemu gronu nauczycielskiemu za mozolną a tak owocną pracę państwowo-obywatelską.
podpis Pazera.
W pamiętnym dniu 3 maja b.r. urządziły szkoły tutejszej parafii wraz z dwoma strażami, orkiestrą parafialną i ludnością uroczysty pochód i akademię w lesie naramskim. Program uroczystości był następujący:
1. Msza św.
2. Pochód do lasu przy dźwiękach orkiestry.
3. Wykonanie programów poszczególnych szkół.
4. Śpiew ogólny "Roty".
5. Odczyt o gazach.
6. Defilada straży.
7. Pokaz gazowy i powrót do kościoła ze sztandarem.
W toku uroczystości wplatane były przegrywki orkiestry parafialnej.
podpis: St.Pazera

14 czerwca b.r. nastąpiło zakończenie roku szkolnego a 15 czerwca odbył się popisz szkolny. Program jego był urozmaicony deklamacjami, śpiewami, ćwiczeniami gimnastycznymi i zabawami dzieci. Potem odbyło się przemówienie kierownika szkoły oraz rozdanie świadectw i pożegnanie dzieci szkolnych na czas wakacji.

podpis Pazera

Rok szkolny 1933/34

Wszystkich dzieci należących do tutejszego obwodu szkolnego i podlegających obowiązkowi szkolnemu 150, zaś uczęszczających (zapisanych) do naszej szkoły 136. Początek roku to jak nowy świat otwarty, w którym widzi się pełno różnych zmian. Na pierwszy plan wysuwają się zmienione programy nauczania z naczelnym hasłem „Polska i jej kultura”, organizacja powiatów i biur inspektoratów ( obwodów) a w związku z tym przeniesienie obecnego pana inspektora szkolnego Franciszka Bursztyna do Kielc. Jak w zeszłym tak i w tym roku szkoła prenumeruje „Płomyk” i „Płomyczek” dla dzieci szkolnych, aby czytając pogłębiały swoją wiedzę książkową a zagadkami urozmaicały swoje życie szkolne.
podpis St. Pazera

W dniu 15-lecia odzyskania niepodległości t.j. 11 Listopada br urządzono dla dziatwy szkolnej i starszych uroczysty poranek z następującym programem:
1. Msza święta.
2. „ Jeszcze Polska nie zginęła”.
3. Przemówienie jest wstępne Kierownika Szkoły.
4. „Co Ojczyzna” deklamacja.
5. „Mogiły żołnierskie” deklamacja.
6. „Wszystko co nasze” śpiew.
7. „Marzenie chłopca” deklamacja.
8. „W rocznicę odzyskania Niepodległości” deklamacja.
9. „Legiony” śpiew.
10. „Dla ciebie Polsko” deklamacja.
11. „ Boże coś Polskę” śpiew ogólny .

Prócz tego dzieci szkolne urządziły zbiórkę uliczną ze znaczkiem na cel Towarzystwa Popierania Budowy Publicznych Szkół Powszechnych.
podpis St. Pazera

W dniu imienin pana Prezydenta Rzeczypospolitej odbyło się dnia 1 lutego br. nabożeństwo szkolne i poranne dla dziatwy szkolnej o życiu, działalności i zasługach pana Prezydenta dla Polski, urozmaicone śpiewem i deklamacjami dzieci .
podpis St. Pazera

Pamiętny dzień 19 marca 1934 roku, jako dzień imienin Pana Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego obchodzono uroczyście, bo odbyło się w tutejszej parafii nabożeństwo dla dziatwy, a potem uroczysty poranek w szkole dla dzieci i starszych. Program wspomnianego poranku obejmował:
1. Przemówienie wstępne.
2. Deklamacja zbiorowa dzieci.
3. Jeszcze Polska nie zginęła – śpiew.
4. Do Pana Marszałka - deklamacja .
5. Idą Naramianki - deklamacja.
6. Legiony – śpiew.
7. Żyj nam 100 lat albo więcej – deklamacja.
8. Śnieżyczki dzisiaj niesiem ci – deklamacja.
9. Hej strzelcy wraz – śpiew.
10. Boże coś Polskę.

Taki wieniec z pieśni i deklamacji złożyła młodzież szkoły naramskiej dniu 19 b.m. Pierwszemu Marszałkowi Polski i Wodzowi Narodu Józefowi Piłsudskiemu.
Podpis: St. Pazera

27 kwietnia 1934 roku odbyła się w tutejszej szkole kwalifika (egzamin praktyczny) nauczycielki pani Leonardy Sołtysówny. Na wspomniany egzamin przybyli: przewodniczący Komisji Egzaminacyjnej (prezes) pan dyrektor Państwowego Seminarium Nauczycielskiego w Sosnowcu Mazur, pan inspektor szkolny Niżyński Franciszek i pan podinspektor szkolny Pierzchała Stefan. W obecności komisji egzaminacyjnej odbyły się dwie lekcje i kollokwium a po skończonym egzaminie komisja ustaliła i odczytała składającej ogólny wynik egzaminu „dobry” i życzyła wszelkiej pomyślności w dalszej pracy nauczycielskiej.
podpis St. Pazera

W dniu 3 Maja br. urządziły szkoły tutejszej parafii po nabożeństwie pochód do lasu razem z ludnością, gdzie odbyła się cała akademia. Poszczególne szkoły wykonywały teraz własne programy. Program szkoły Naramskiej był następujący:
1. Przemówienie o Konstytucji 3 Maja 1791 r.
2. Wiersz p.t. „Naród Polski”.
3. śpiew „Niech orły”.
4. Wiersz p.t. „ 3 Maja 1791 roku”.
5. Śpiew „Złamane berła”.
6. Wiersz p.t. „Radosnym maj”.
7. Śpiew „Czerwony pas”.
8. Wiersz pt „W radosny dzień”.
9. „ Rota”

Po skończonej uroczystości w lesie odbył się znowu pochód a wreszcie jego rozwiązanie.
W dniu 15 czerwca br odbył się w szkole tutejszej, wzorem lat ubiegłych popis szkolny na zakończenie roku. Zebrana dziatwa szkolna i ludność miejscowa, znowu w lesie, była świadkiem różnych deklamacji śpiewów gier i Krakowiaków (tańców). Wreszcie nastąpiło rozdanie świadectw i pożegnanie dziatwy na czas wakacji przez Grono Nauczycielskie. Trud i całoroczna praca w szkole wydała owoce bo mała liczba dzieci w szkole pozostała w tych samych oddziałach. Przepełniona radością dziatwa szkolna rozeszła się, aby poużywać swobody po pracy umysłowej w czasie wakacyj.

podpis St. Pazera

Rok szkolny 1934/35

W roku szkolnym 1934/35 jest dzieci w obwodzie szkolnym 151, a zapisanych i uczęszczających do tej szkoły 139 z Naramy i Kozierowa. Skład grona nauczycielskiego bez zmiany. Początek roku inny od poprzednich, bo pierwszy raz, na podstawie nowej ustawy o ustroju szkolnictwa z 1932 roku został zlikwidowany oddział V. Ludność przyjęła fakt ten do wiadomości bez wrażeń, co jest dowodem małej dbałości o stopień organizacyjny i dobro do tej szkoły.

Mimo tej oziębłości ludzi kierownictwo szkoły czyniło starania, aby gmina pomyślała wreszcie o budowie szkoły w Naramie. Śladem dawnych dni listopadowych i w tym roku 11 Listopada odbył się w szkole uroczysty poranek dla młodzieży i starszych, złożony z deklamacyj i śpiewu a nawet inscenizacyj aby uczcić dzień imienin Polski. W dniu imienin pana prezydenta profesora Ignacego Mościckiego tj. 1 lutego po nabożeństwie również zebrana młodzież w szkole słyszała o życiu, działalności i zasługach Pana Prezydenta dla Polski, a sama złożyła mu dziś w dani wianuszek deklamacji i śpiewów.

Ostatni za jego życia ale pamiętny i radosny dla nas dzień 19 marca, jako dzień imienin „tego co królom był równy” obchodzono w tutejszej szkole i całej parafii bardzo uroczyście. Cały naród wie, że Pan Marszałek Józef Piłsudski cały się poświęcił dla Polski i On sprawił, że „z brzękiem opadły kajdany, skończyła się męka mozolna, a Polska z grobu powstała silna i wolna”. Dziś cieszy się każdy że pan z wąsami czuwa nad nami, aby w Polsce było każdemu dobrze.

Tragedie przeżył cały naród polski a szczególnie dzieci, gdy nadeszła nieubłagana, nie litościwa śmierć i zabrała kochanego Wodza Narodu w nocy z 12 na 13 maja 1935 roku w Belwederze. Szkoła tutejsza okazała wielkie przywiązanie i nieutulony żal po stracie wodza biorąc udział w uroczystościach pogrzebowych podczas przejazdu zwłok z Warszawy do Krakowa w Słomnikach, a w czerwcu odwiedziła trumnę srebrną wraz z zablokowanym ciałem pana marszałka w krypcie świętego Leonarda na Wawelu.

Rocznica Konstytucji 3 maja odbyła się jak dawniej uroczyście w lesie. Szkoły tutejszej parafii wykonały swoje programy, w skład których weszły deklamacje, śpiewy, obrazek walki, pląsy i tym podobne. W dniu 15 czerwca nastąpiło zakończenie roku i znowu śladem lat ubiegłych odbył się w lesie popis szkolny. Zadowolone dzieci chętnie pokazały zebranym czego w szkole można się nauczyć, jak należy myśleć i śpiewać o naszej szkole. Widać było wielką radość na twarzach młodocianych dusz, gdy śpiewały, że za rok za dzień za chwilę razem nie będzie ich a zaczną się wywczasy letnie. Wtedy nastąpiło rozdanie świadectw i pożegnanie dzieci przez Grono Nauczycielskie.

Narama dnia 18 sierpnia 1935 roku

podpis St. Pazera

Rok szkolny 1935/36

W tym roku jest 158 dzieci należących do obwodu szkolnego a 129 zapisanych i uczęszczających do naszej szkoły. Grono nauczycielskie bez zmiany. Od początku roku szkolnego uczą się 4 oddziały w myśl nowej organizacji i nowych programów. Na stanowisko inspektora szkolnego przybył do tutejszego obwodu pan inspektor Chlewski Tadeusz z Radomia, mając do pomocy dwóch podinspektorów szkolnych Panów Pierzchałę Stefana i Śpiewaka Jana.

W myśl tradycji 17 lecie odzyskania Niepodległości urządzono w szkole dla dzieci i starszych uroczysty poranek, na program którego złożyły się deklamacje, inscenizacje i śpiewy. W dniu 25 listopada bieżącego roku przybyli do szkoły pan inspektor szkolny Chlewiński Tadeusz, podinspektor Pierzchała Stefan i architekt powiatowy w celu obejrzenia placu pod budowę szkoły przez gminę. Z zadowoleniem przyjęło kierownictwo szkoły wiadomość o pierwszych i śmiałych poczynaniach gminy aby w Naramie stanęła wreszcie szkoła na swoim placu. Oby tylko zamiary zostały urzeczywistnione.

W dniu imienin Pana Prezydenta znowu urządzono uroczysty poranek szkolny dla dzieci i starszych po nabożeństwie, podkreślając życie, działalność i zasługi Pana Prezydenta dla naszej ukochanej Ojczyzny. W tym roku obchodzono w szkole nastrojowo dzień 19 marca, jako dzień imienin Pana Marszałka i 12 maja Rocznicę Jego śmierci. Zostały po wodzu narodu ideały i zapał do wyścigu pracy wśród narodu, aby zawsze posuwać się naprzód a nigdy w tył. Wódz żył i żyje w sercach dziatwy szkolnej i starszych.

W rocznicę Konstytucji 3 Maja odbyła się msza święta, pochód do lasu i tam szkoły wykonały swoje programy.

W dniu 21 czerwca bieżącego roku urządzono w lesie uroczyste zakończenie roku podpisem z następującym programem:
1. Zagajenie.
2. „Do lasu” - deklamacja II oddział.
3. „Modlitwa” – deklamacja.
4. „Maszerują zuchy” –deklamacja.
5. „Pośród wichrów i zamieci” - śpiew.
6. „Przegląd wojsk” - deklamacja.
7. „ A koledzy po morzach” – śpiew.
8. „Święta rola” – inscenizacja.
9. „Już nadszedł koniec roku” – śpiew.
10. Lekcja gimnastyki i zabawa „W dwa ognie”.
11. Przemówienie Kierownika Szkoły.
12. Rozdanie świadectw.
13. „Jeszcze Polska nie zginęła”.

Narama dnia 12 sierpnia 1936 roku

Rok szkolny 1936/37

Dzieci należących do tutejszego obwodu rejonu szkolnego 154, a zapisanych i uczęszczających uczniów do szkoły 122. Grono nauczycielskie znowu bez zmiany. W tym roku w całej szkole zostały wprowadzone w myśl obowiązujących przepisów nowe podręczniki szkolne. Według nowych programów dla szkół pierwszego stopnia o dwóch nauczycielach, w klasie III i IV wprowadzono podręcznik „Kurs B”. Nauka w klasie pierwszej i drugiej trwa pół roku, w klasie trzeciej dwa a w klasie czwartej trzy lata.

W dniu 11 listopada urządzono w szkole uroczysty poranek dla dzieci i starszej ludności. Program jego zawierał przemówienie i deklamacje ze śpiewaniem. W jesieni tego roku zostało zakupione i zwiezione wapno, a w zimie kamienie i część cegły na rozpoczęcie budowy szkoły kosztem całej Gminy. Nadeszła wiosna, minęło lato a budowa wcale nie posunęła się ani o krok naprzód. Widać wielką pod tym względem opieszałość Zarządu Gminnego w Iwanowicach, który fundusz budowlany Naramy w kwocie 5000 zł obrócił na jakieś inne cele i tłumaczył się później wiecznym brakiem gotówki.

Wszelkie zabiegi kierownictwa szkoły w celu rozpoczęcia budowy spełzły na niczym, bo ludność Naramy wcale nie interesowała się i nie popierała sprawy budowy. Wystarczy wspomnieć, że nawet biorący udział w zebraniach Rady Gminy uczestniczący nigdy nie upomniał się na posiedzeniu o rozpoczęcie wreszcie budowy szkoły w Naramie. Taka współpraca ludzi ze szkołą …

W dniu imienin Pana Prezydenta Rzeczypospolitej odbył się uroczysty poranek szkolny skupiający w sobie gorące uczucia młodzieży szkolnej i starszej ludności. Dnia 19 marca i 12 maja przepełnione były nastroje powagi i wspomnień po zmarłym Pierwszy Marszałku Polski Józefie Piłsudskim. Śladem lat ubiegłych, w dniu 3 maja odbyła się piękna uroczystość w lesie naramskim, w której udział wzięły szkoły i ludność całej parafii a 21 czerwca nastąpiło zakończenie roku szkolnego 1936/37.

podpis:St. Pazera.

Rok szkolny 1937/38

Liczba dzieci w rejonie szkolnym 154, liczba uczniów zapisanych i uczęszczających 137. Grono nauczycielskie w dalszym ciągu PP Pazerowie (ST. Pazera poślubił L. Sołtysównę – dop. ZG). W myśl zapowiedzi w ubiegłym roku dziatwa szkolna w tym roku uczy się na nowych podręcznikach, a oddziały III i IV przechodzą obecnie programowy „kursu B”. Oprócz tego drugi rok stosowana jest w szkołach nowa pisownia polska. W związku z tym praca w szkole znacznie trudniejsza niż w latach poprzednich.

Dorocznym zwyczajem w dniu 11 Listopada 1938 roku odbył się uroczysty poranek szkolny dla dzieci i starszych. Skupiona młodzież wysłuchała przemówienia o 19 rocznicy Odzyskania Niepodległości a potem odbyły się deklamacje i inscenizacje przeplatane śpiewami.

W dniu 13 grudnia 1937 roku odbyło się w Miechowie, pod przewodnictwem pana Inspektora Szkolnego F. Chlewskiego pierwsze posiedzenie komitetu sprawie wyboru i zatwierdzenia planu budowy szkoły w Naramie. Wybrany został plan budynku szkoły o dwóch izbach lekcyjnych wraz z mieszkaniem dla kierownictwa szkoły, mieszczącym się w dachu (trzy pokoje z kuchnią) oraz kancelaria szkolna. Budynek ma być murowany z cegły a kryty dachówką. Mury grube na dwie cegły a ściany części mieszkalnej będą drewniane. Solidne wykonanie i dobry dokład mają gwarantować ciepło w budynku, gdyż stanie on w miejscu wiecznych przeciągów.
W dniu 1 lutego 1938 roku zebrana młodzież szkolna dała wyraz swój głębokich uczuć jakie żywi dla pana Prezydenta Rzeczypospolitej.

Organizując uroczysty poranek szkolny w dnia 19 marca i 12 maja bieżącego roku skupiona dziatwa w szkole i z głębokim wzruszeniem przeżywała wspomnienie o czynach zmarłego pana Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego.

Święto Narodowe 3 Maja obchodzono uroczyście. Po mszy świętej na placu kościelnym zebrała się dziatwa obu szkół i ludność w całej parafii aby wysłuchać przemówienia, deklamacji, śpiewu dzieci. Tradycyjne zakończeniu roku szkolnego 1937/38 odbyło się w dniu 21 czerwca.

Narama, dnia 23 sierpnia 1938 roku.

Stefan Pazera

Rok szkolny 1938/39

Liczba dzieci w rejonie szkolnym 154, liczba uczniów zapisanych i uczęszczający 125. Skład grona nauczycielskiego bez zmian.

Nadszedł wreszcie pamiętny w dziejach Naramy rok rozpoczęcia budowy szkoły. Dzięki usilnym staraniom kierownictwa szkoły w czasie siedmioletniego pobytu w Naramie, przystąpiono wreszcie w dniu 29 sierpnia 1938 roku do szczegółowego wymierzenia placu pod budynek szkolny według zatwierdzonego planu. W dniach 30 i 31 sierpnia 1938 roku miejscowa ludność wykopała rowy pod fundamenty a 3 września bieżącego roku o godzinie 14:00 po południu odbyło się poświęcenie kamienia węgielnego pod budowę, przez księdza proboszcza Madeja Józefa, w obecności Grona Nauczycielskiego to znaczy pani Pazerowej Leonardy i pana Pazery Stefana oraz Zarządu i Rady Gminy w Iwanowicach, miejscowych pań Russockich, zebranej ludności i dzieci szkolnych.

W czasie uroczystego poświęcenia, dokonał sekretarz Gminy Iwanowice pan Nowak szeregu różnych zdjęć do niniejszej Kroniki (niestety, co się stało ze zdjęciami nie wiadomo – dop. ZG). Oto zaczęła się praca całej Gminy Iwanowice przy budowie szkoły w Naramie. Kierownictwo szkoły dokładało wszelkich starań i zachęcało ludzi do pracy na zebraniu rodzicielskim w dniu 11 września 1938 roku i przy każdej innej sposobności oraz w toku całej pracy.

Na dzień Wszystkich Świętych 1938 roku stanął wspólnymi siłami wybudowany z cegły i nakryty dachówką zrąb budynku szkolnego. Nadszedł okres zimy i praca została przerwana do wiosny.
W 20-to lecie Odzyskania Niepodległości odbył się bardzo uroczysty poranek szkolny dla dzieci i starszych. Po przemówieniu pana Stefana Pazery (Kierownika szkoły) o dwudziestej rocznicy Odzyskania Niepodległości dziatwa szkolna deklamowała i śpiewała piękne piosenki wojenne.

W dniu 3 maja odbyła się uroczysta Msza św. z kazaniem a potem zebrane dzieci szkolne z Damic i z Naramy wysłuchały przemówienia, śpiewu i deklamacji.

Na zakończenie roku szkolnego 1938/39 urządzono w szkole popis ze śpiewami i deklamacjami oraz rozdano świadectwa.

Po zakończeniu roku szkolnego 1938/39 nadeszły wakacje. Wtedy zaczął się nowy trud dla Kierownictwa Szkoły aby doprowadzić do wykończenia postawionego przed zimą obrębu szkolnego. Zaczęto więc od gromadzenia wapna, piasku, cementu, drzewa, itp. Najbardziej chodziło o wykończenie korytarza i dwóch klas, aby już po wakacjach mogła się w nich odbywać nauka w szkole. Usilne starania w tym kierunku Kierownictwa Szkoły, Zarządu Gminnego i ludności doprowadziły wreszcie do tego, że w ciągu dwóch miesięcy zrobiono korytarz i wytynkowano dwie klasy.

Był to czas przedwojenny, przeto w ostatnich dniach sierpnia robotnicy pracujący przy budowie odchodzili codziennie, gdyż dostawali powołania na wojnę. Taki stan trwał do wybuchu wojny tj. do dnia 1 września 1939 roku. W dniu 2 września (sobota) kierownik szkoły St. Pazera, ostatni raz nadzorował nad wykończeniem klas, w których brakowało jeszcze podłóg, okien ,drzwi i pieców.

Nadszedł pamiętny dzień 3 września 1939 roku (niedziela). Po wysłuchaniu Mszy św. pożegnałem żonę i dwoje trzechletnich dzieci i odszedłem na wojnę.

podpis St. Pazera.

Rok szkolny 1939/40

W pierwszych dniach września zaczęła się paniczna ucieczka całych tłumów ludności, która zajęła na noclegi wszystkie wolne mieszkania, klasy szkolne, podwórza.

Pod koniec września nauczycielka zwołała dziatwę szkolną. Ponieważ została tylko jedną siłą -uruchomiła 4 klasy. Dopiero w połowie października nadeszło pismo Zarządu Gminnego nakazujące uruchomienie Szkół. Pismem Inspektoratu Szkolnego L. 2774/39 z dnia 1 grudnia 1939 roku został naznaczony do Naramy pan Kurczych Michał. Ponieważ sytuacja nauczycielska w Naramie była trudna gdyż nie było zupełnie wolnego jakiegokolwiek mieszkania, w dodatku zaliczka na pensję otrzymana z Zarządu Gminnego nie wystarczała kompletnie na utrzymanie, nauczyciel pan Kurczych przeniósł się do swoich krewnych. Na jego miejsce został mianowany z dniem 9 lutego 1940 roku Pan Jan Braun, nauczyciel z Łodzi. Dopiero w lutym nadszedł okólnik w sprawie zaległych uposażeń nauczycielskich, które w najbliższym czasie miały być wszystkim wypłacone.

W dniu 1 marca 1940 roku została Kierowniczka Szkoły pani Pazerowa zwolniona z posady nauczycielki, podobnie jak wszystko nauczycielstwo w powiecie. W dniu 7 marca zostało wniesiono podanie a pismem z dnia 15 marca 1940 roku została nadal mianowana Kierowniczką Szkoły pani Pazerowa.

W miesiącu kwietniu zostały wydane książeczki ubezpieczeniowe a w końcu czerwca zarządzono wpisy do szkoły.

Rok szkolny 1940/41

W nowym roku szkolnym zaczęliśmy pracę jako szkoła dwuklasowa, ponieważ pracowało nas dwie siły nauczycielskie; pani Pazerowa i pan Braun. W każdym miesiącu wysyłało się sprawozdanie o czynnościach każdego z nas, sprawozdanie o rozkładzie materiału na każdy miesiąc.

W dniu 11 Listopada 1940 roku została mianowana do Naramy nauczycielka pani Bombol Stanisława, wskutek czego kierownictwo szkoły zwróciło się do kierowników Szkół sąsiednich Damic, Owczar i Michałowic o skierowanie uczniów starszych klas obwodu szkolnego Narama do szkoły miejscowej.

Ponieważ polecono zabrać książki polskie używano gazetki „STER” którą zamawiano dla każdego ucznia.
Zimą z powodu braku opału nauka została przerwana z dniem 17 grudnia 1940 roku a podjęta dopiero 14 Lutego 1941 roku.

Na wiosnę odbyło się poświęcenie nowego budynku, to znaczy dwóch izb lekcyjnych ponieważ góra budynku nie została wykończona. Na tę uroczystość przybyło okoliczne Nauczycielstwo, przedstawiciele Gminy Iwanowice i miejscowa ludność.

Po uroczystym nabożeństwie przemówił do zebranych ksiądz Madej Józef podkreślając zasługi pana Pazery (będącego obecnie za granicą kraju) przy budowie nowego budynku.

Po zaśpiewaniu przez dzieci, kierowniczka szkoły podziękowała zgromadzonym za udział w uroczystości.

Na tym poświęcenie szkoły zakończono.

Rok szkolny 1941/42

W roku szkolnym 1941/42 posyłano nadal sprawozdania miesięczne, jak w roku poprzednim. Liczba uczniów … (bd). Przesłano również żądane życiorysy tutejszego Nauczycielstwa do Inspektoratu Szkolnego.

Mimo kilkukrotnego zwracania się do Gminy nie dostaliśmy opału w dostatecznej ilości, wskutek czego nauka była przerwaną od dnia 16 stycznia 1942 roku do dnia 24 lutego 1942 roku.

Sytuacja materialna Nauczycielstwa była bardzo ciężka, dlatego na zebraniu rodzicielskim uchwalono składkę w naturze: 3 kg pszenicy lub 5 kg żyta od dziecka. Szło to jednak opornie wskutek małego interesowania się sprawami szkolnymi. Ponieważ Nauczycielstwo miało otrzymać karty odzieżowe przesłano do Inspektoratu wnioski odzieżowe. W dalszym ciągu w szkole wypełniano różne prace stolarskie, robiono podwójne okna, drzwi, beton nad piwnicami, stale zwożono świeży materiał, który trzeba było pilnować, by go nie rozkradli. W sierpniu nakazano oddać mapy i obrazy historyczne z każdej szkoły.

Rok szkolny 1942/43

Liczba uczniów …(bd) , klas 6, sił nauczycielskich 3.
Nauczycielstwo ma stale do wypełniania masę ankiet (frapol logau) co zajmuje każdą wolną chwilę. Ponadto zażądano wykaz kończących szkołę uczniów w celu zatrudnienia ich przez Urząd Pracy. Zażądano również wykazy zapisanych uczniów i dokładne daty urodzenia ich rodziców. Zarządzono też zbiórkę starego zużytego papieru i starych szmat. Pod koniec roku zażądano sprawozdania ile kilogramów papieru i starych szmat zostało zebranych przez dzieci szkolne. Prócz tego rozesłano do szkół spis ziół, które nakazano w czasie wakacji szczególnie zbierać, ususzyć, odwozić podwodami do Słomnik. Pochłaniała to masę czasu, gdyż nieodpowiednio suszone zioła niszczyły się a pewna ich ilość musiała być przez szkołę odstawiona.

Rok szkolny 1943/44

Nowy rok szkolny zaczęto od sprawozdań; ze zbiórki ziół, zużytego papieru, starych materiałów, szmat itp.

A jeszcze w marcu zeszłego roku dostaliśmy okólnik w sprawie zwalczania szerzącej się czerwonki. Ponieważ w listopadzie z samej Naramy kilka osób leżało w szpitalu w Słomnikach a kilkanaście dzieci i starszych leżało po domach, skutek tego lekarz nadesłał pismo, na mocy którego przerwano naukę w szkole na okres dwóch tygodni. Po tym czasie trafiały się jeszcze pojedyncze przypadki czerwonki ale powoli choroba przestała panować.

Ponieważ żądano badania lekarskiego księży, ksiądz Józef Madej przestał udzielać nauki w szkole a funkcję przejęło nauczycielstwo. Na projektowany kurs uprawy roślin zielarskich i nikt tutejszego Nauczycielstwa się nie zgłosił.

Rok szkolny 1944/45

W czasie wakacji roboty nad wykończeniem mieszkań posuwały się szybko naprzód. Robiono ściany, podłogi, drzwi, okna, klatkę schodową i cały szereg innych prac. W jesieni 1944 roku zajęli jedną salę szkolną wysiedleni z Warszawy, ponieważ nie było możności wynajęcia prywatnego mieszkania.

Nauka do końca roku szkolnego prowadzona było tylko w jednej klasie. Część korytarza została odgrodzona i zamieniona na kuchenkę z piecem kuchennym, gdzie wysiedleni sobie gotowali. Dnia 5 stycznia 1945 roku kierownik szkoły pani Pazerowa zajęła mieszkanie służbowe. W tym dniu zgłosił się syn Pana Brauna z zawiadomieniem ustnym, że pan Braun został przeniesiony do Łodzi i przestaje pracować w Naramie.

Wojska radzieckie przeszły na Kraków a my zaczęliśmy swoją pracę. W dniu (nieczytelne) została przydzielona do tutejszej szkoły nauczycielska Ob. Gadzinowa Maria, z sąsiedniej wsi Damice.

Rok szkolny 1945/46

W roku 1945/46 zaczynamy pracę we czworo, gdyż kierownik szkoły Pazera Stefan wrócił z niewoli. W tutejszej szkole mamy 6 klas o liczbie dzieci (bd). Z dodatkowych zajęć prócz wychowawstwa Kierownik Szkoły ma nadzór nad obowiązkiem szkoły i aktami, pani Pazerowa nad biblioteką, pani Bombolowa - nadzór nad ogródkiem szkolnym i pani Gadzinowa Maria - Koła PCK. Dużo starań poświęcono w sprawie do budowania pieca chlebowego w kuchni Kierownika Szkoły. Po dużych zabiegach u władz gminy piec został przebudowany.

Każde z Nauczycielstwa starało się o formalne przeniesienie z dawnego miejsca pracy na nowe. Jeśli chodzi o inwentarz szkoły, sprawdzono ile książek zostało zniszczonych zostało w okresie wojny i przesłano sprawozdanie z tych szkód.

Ponieważ na zewnątrz budynku cegły zaczęły się kruszyć i odpadać otynkowano cały budynek. Prócz tego robiono drobniejsze prace stolarskie, drzwi do piwnic, itp.

Rok szkolny 1946/47

W czasie wakacji pani Gadzinowa Maria przeniesiona została do miejscowości Słupów, gmina Nieszków (od 1973 gmina Słaboszów – dop. ZG).

Nadal w tutejszej szkole jest 6 klas, uczniów bd.

Jesienią, od dnia 20 września do 3 października bieżącego roku, trwają ferie ziemniaczane.

W tym roku miała nastąpić rewizja sieci szkolnej. W tym celu kierownicy Szkół sporządzili mapki własnych obwodów szkolnych. W Iwanowicach odbyła się konferencja kierowników szkół z panem Inspektorem Szkolnym Pierzchałą Stefanem w sprawie rewizji sieci szkolnej. Kierownictwo szkoły zwracało się do kierowników Szkół w Szczodrkowicach i Woli o przyłączenie formalnie kilku domów z których uczniowie uczęszczają do tutejszej szkoły, ale ponieważ nie uzyskano zgody, nasz obwód pozostał bez zmiany.

Z dniem 13 kwietnia 1947 roku Kierownik Szkoły (Stefan Pazera - dop. ZG) został przeniesiony jako nauczyciel do Krakowa a pozostały tylko dwie siły nauczycielskie. W kwietniu i maju zostali uczniowie przebadanie w Iwanowicach i Michałowicach przez Lekarza Powiatowego.

Rok szkolny 1947/48

Nadal pracuje dwie siły nauczycielskie przy sześciu klasach. Już we wrześniu wysłano pismo w sprawie opału do Zarządu Gminy, aby na czas go zdobyć. W wakacje zwieziono materiał potrzebny do wykończenia budynku. Wykonano następujące pracę przybito sufity, zrobiono polepy, nawieziono ziemi, wymalowano (? – ZG) deskami całą klatkę schodową, korytarz na górze i strych, zrobiono schody do piwnicy, piec w kancelarii.

Ponieważ szkoła urządziła „Dzień Spółdzielczości” nasza Spółdzielnia przygotowała dla uczniów Świętego Mikołaja. Przeznaczono na ten cel zeszyty, cukierki, pierniki, Mikołaje. Uroczystość zostawiła wiele miłych wrażeń tak u dzieci, jak u Nauczycielstwa, które również jak i Zarząd Spółdzielni został obdarowany drobnymi prezentami.

Przed Bożym Narodzeniem uczniowie ćwiczyli „Jasełka”, które odegrali w Trzech Króli ku wielkiemu zadowoleniu licznie zgromadzonej ludności. Po szeregu jeszcze inni uroczystości nastąpiło uroczyste zakończenie roku szkolnego. Z uczęszczających uczniów zostało promowane 132. W ostatnich dniach czerwca została urządzona dwudniowa wycieczka do Krakowa „Na wianki”.

Rok szkolny 1948/49

W obecnym roku szkolnym pracuje nadal dwie siły nauczycielskie przy 143 uczniach w sześciu klasach.

W jesieni bieżącego roku miała być pobudowana komórka (budynek gospodarczy) zwieziono kamienie, drzewo i dachówkę, wymieniono i zrobiono podmurówkę. Budynek miał stanąć bardzo szybko. Na przeszkodzie stanęło projektowane oddzielenie Naramy od powiatu miechowskiego i przyłączenie do powiatu krakowskiego. Roboty wstrzymano, Wójt gminy przyjechał z podwodami po złożone bale i deski i budowa stanęła na niczym.

Ponieważ przy szkole nie ma boiska do gimnastyki dla dziatwy szkolnej, należałoby wydzielić część gruntu szkolnego przy drodze i poczynić odpowiednie starania aby wydzielono także część gruntu między polami szkolnymi a organistówką użytkowana przez sołtysa Gromady Narama. Wydzielony w ten sposób plac na boisko można odgrodzić parkanem od reszty pola, aby piłka nie wpadała w zboże. W tej sprawie czyniono już pewne starania i specjalnie nie zadrzewiano tej części gruntu. Jeśli chodzi o resztę z placu obok szkoły to go specjalnie nie zadrzewiano ponieważ miał być wystawiony projektowany budynek gospodarczy.

W ciągu roku szkolnego urządzono zbiórki na kolonie letnie dla dzieci, przygotowano należycie obchód Tygodnia Oświaty, Książki i Prasy połączony również ze zbiórką uliczną.

Prócz tego w dniu 1 Maja dziatwa wzięła udział w obchodzi Święta Pracy w Iwanowicach.

W miesiącu czerwcu odbył się w klasie piątej tutejszej szkoły egzamin podobnie jak w całym kraju.

Na zakończenie roku szkolnego przygotowano wiersze i i pieśni.
podpis Pazerowa.

Rok szkolny 1949/50

Ten rok szkolny przyniósł szkole naramskiej pewne zmiany personalne. Na miejsce małżonków kol. Pazerów, (p. Pazerowa przeniosła sie do Krakowa za mężęm) przybyło drugie małżeństwo nauczycielskie z pobliskich Michałowic (pp Wacykowie). Zespół nauczycielski w tym roku szkolnym był więc następujący: 1. koleżanka Bombol Stanisława, która pracuje w tej szkole od 11 Listopada 1940 roku. 2. Wacykowa Helena, 3. Wacyk Ignacy, liczba klas 6, liczba uczniów 149, liczba izb lekcyjnych 2.

Przy tych danych liczbowych realizacja programu musiała iść nieco innym torem niż przewidywała instrukcja ministerialna na dany rok szkolny, dlatego kierownik szkoły uzyskał specjalną aprobatę Inspektoratu Szkolnego na nauczanie rozdzielne głównych przedmiotów w klasach III i IV przy 61 uczniach. Było to początkiem do późniejszego wprowadzenia trzeciej izby lekcyjnej.

Z końcem roku szkolnego promowano 139 uczniów na 146, czyli tylko 4,8% uczniów pozostawiono na rok drugi w tej samej klasie.

Specyficznych zdarzeń godnych zamontowania do kroniki ten rok nie przyniósł. Praca była codzienna i dość trudna, jeśli wziąć pod uwagę fakt, że starzy nauczyciele musieli się dopiero uczyć - jak prowadzić naukę w klasach łączonych. Z imprez ważniejszych można zanotować zbiórkę pieniężną na Fundusz Biblioteczny dla zasilenia ubogiej biblioteczki szkolnej w wartościowe książki.
Narama, dnia 1 sierpnia 1950 roku. Ign. Wacyk.

Rok szkolny 1950/51

Praca nauczycielska w tym roku szkolnym była o wiele lżejsza i najskuteczniejsza. Szkoła otrzymała czwarty etat nauczycielski w osobie koleżanki Rachwał Leokadii, młodej nauczycielki, świeżo po maturze. Poza tym zespół Grona ten sam, co w roku szkolnym ubiegłym. Przybyła też klasa VII, co dla dzieci naramski stanowiło poważne udogodnienie w uzyskaniu pełnego wykształcenia bez konieczności udawania się do odległych szkół w dla ukończenia szkoły powszechnej.

Stan liczbowy uczniów podniósł się na 163, z tego uzyskało promocję 146 dzieci, w tej liczbie 12 uczniów ukończyło klasę siódmą. Procentowo liczba promowanych wynosi 91% , tylko 9% uczniów nie uzyskało przejścia do klas wyższych.

Na terenie szkoły były czynne organizacje uczniowskie; drużyna ZHP, Koło PCK oraz Koło Odbudowy Warszawy.

Imprez szkolnych było 9, z czego 5 urządzonych przez całą szkołę, a 4 przez organizacje uczniowskie.

Do biblioteki szkolnej przybyło w ciągu roku 68 książek.

Wycieczek szkolnych poza teren szkoły odbyto 48, z tego 4 wycieczki dalsze: Miechów, Kraków, Wieliczka, Ojców.

Rada Pedagogiczna uchwałą z dnia 30 czerwca 1951 zwróciła się do Prezydium G.R.N. Iwanowice ouzyskanie czwartej izby lekcyjnej, w związku z przewidywanym wzrostem liczby uczniów po feriach letnich.

Narama dnia 5 sierpnia 1951 roku Ignacy Wacyk

Rok szkolny 1951/52

Zamykają z roczny bilans życia szkolnego po zakończeniu tego roku szkolnego należy stwierdzić, że praca nauczycielska w tym roku była również trudna. Brak czwartej izby lekcyjnej przy czterech nauczycielach, 175 uczniach i pełnej pracy w siedmiu klasach utrudniał bardzo realizację programową.

Stan osobowy nauczycielstwa bez zmian. Szkoła realizuje pełny program przy trzech izbach lekcyjnych, z których ta trzecia to pokoik o wymiarach 4 x 3 m, przeznaczony zasadniczo na kancelarię i pomieszczenia na pomoce naukowe. Zabiegi w u władz terenowych aby uzyskać czwartą izbę spełzły na niczym, bo czynnikom gminnym urodziło się w głowach, że Narama odejdzie do gminy Michałowice, za tym niech inna gmina się o Naramę troszczy.

W tym roku liczba uczniów promowanych wynosi 150, a kończący klasę 7 wynosi 27, co podnosi naszą szkołę w oczach społeczeństwa.

Jako jednym z czynników wychowawczych były różne imprezy organizujące uczniów, różne akcje społeczno-polityczne i wycieczki bliższe i dalsze. Frekwencja uczniów przedstawia liczbę 86,4%, co w warunkach niepewnych można uważać za dość dobrą.

Wyjątkowo ciężkie warunki atmosferyczne w tym roku i zły stan dróg oraz bardzo rozrzucony teren zamieszkania dzieci miały wpływ ujemny na ich regularne uczęszczanie do szkoły.

Sprawą czwartej izby lekcyjnej będziemy dalszym ciągu aktywizować, aby w następnym roku szkolnym dzieciom zapewnić możliwie znośniejsze warunki pracy szkolnej.

Ponieważ żaden z lokalów we wsi nie nadaje się na izbę szkolną - Komitet Rodzicielski rozważa ewentualność przeróbki części korytarza szkolnego na izbę zastępczą i z takim wnioskiem wystąpi do prezydium GRN w Iwanowicach najbliższym czasie.

Narama dnia 31 lipca 1952 roku
Ignacy Wacyk
Kierownik Szkoły.

Rok szkolny 1952/53

Nareszcie Szkoła nasza zdobyła czwartą izbę lekcyjną i uzyskała lepsze warunki do pracy. Wprawdzie Izba trzecia i czwarta swoimi wymiarami nie dorównują Izbom normalnym i są uznane przez władze szkolne tylko jako zastępcze, które po pewnym czasie muszą być wymienione na izby o wymiarach równych dwóm Izbom głównym, to je na dzisiejszy stan rzeczy można uznać za pewien postęp w realizacji nauczania.

Nauka w tym roku przy czterech nauczycielach. Skład osobowy bez zmian. Nauka odbywała się na dwie zmiany jak w większości Szkół w powiecie miechowskim. Stan liczbowy uczniów 166, z tego uzyskało promocję do klas wyższych 148 (93%), ukończyło szkołę 17 uczniów. Frekwencja utrzymywała się na tym samym poziomie co roku ubiegłym ( 86,27)% .

Na terenie szkoły pracowały organizacje uczniowskie: a) samorząd klasowy, b) harcerstwo, c) koło PCK, d) Koło Odbudowy Warszawy.

Imprezy szkolne były takie same jak w roku ubiegłym, zgodnie z planem.

Poza tym specjalnych wydarzeń godnych zanotowania w tym roku nie było.
Narama dnia 2 sierpnia 1953 roku
Ignacy Wacyk

Dodatkowo: W czynie pierwszomajowym ogólne zebranie gromadzkie uchwaliło przydzielić szkole część terenu „sołtysówki” przylegającego do boiska szkolnego, dla jego powiększenia.

Rok szkolny 1953/54

Praca szkolna zaplanowana na ten rok szkolny nie mogła być zrealizowana w 100% dlatego, że po dwóch miesiącach nauki opuścił naszą szkołę nowo mianowany nauczyciel (po przeniesieniu koleżanki Rachwał Leokadii do Słomnik) Ob. Kwieciński Zygmunt został on powołany z dniem 8 listopada do czynnej służby wojskowej a na jego miejsce szkoła nie otrzymała zastępcy. Wobec czego zakres pracy przeznaczony dla czterech nauczycieli musiało wykonywać przez cały rok szkolny trzech nauczycieli.

Stan liczbowy uczniów wynosił 168, z tego promowano 151 uczniów poza pozostawiono na rok drugi 11 uczniów (6,5%), nieklasyfikowano 6 uczniów (3,5%).

Należy podkreślić, że w porównaniu z wynikami za pierwsze półrocze - poziom wyników dodatnich podniósł się o 5,9% dzięki zorganizowanej przez zespół nauczycielski akcji pozalekcyjnego douczania dzieci słabszych bezinteresownie, dla dobra samych dzieci.

Ilość przeprowadzonych imprez, wycieczek i akcji była nieco mniejsza, gdyż przy trzech osobach nauczycielskich należało więcej czasu przeznaczyć na właściwą naukę szkolną. Z organizacji uczniowskich odpadła jedna - Koło Odbudowy Warszawy, reszta była prowadzona normalnie.

Rok szkolny 1954/55

W tym roku szkolnym organizacja pracy była prawie normalna przy czterech salach i czterech nauczycielach (w tej liczbie nową mianowana koleżanka Szczygieł Barbarę) oraz przy stanie liczbowym 159 uczniów pracowało się znośnie.

Promocje do klas wyższych uzyskało 141 uczniów (88,6%), nie uzyskało 6, a 18 uczniów (11,4%) w tej liczbie siedmioro niesklasyfikowanych. Poza pracą szkolną młodsze koleżeństwo brało czynny udział w akcji wyborczej do Rad Narodowych w miesiącach październiku - listopadzie.

Małą dygresją w życiu szkoły było w tym roku „reaktywowanie” kierownika szkoły do pracy kierowniczej przez Ob. podinspektora Krzyżaka Ludwika, który z dniu 11 lutego tego roku zakomunikował Kierownikowi, że stan jaki zaistniał w czasie od 1 września do 11 lutego „był pomyłką”. Ze względu na charakter tego faktu, który przez szereg miesięcy wywoływał w całym powiecie różne komentarze a jest on do pewnego stopnia sprawą osobistą kierownika szkoły i jako taka nie powinna mieć miejsca w kronice szkolnej, poprzestanę na krótkiej wstawce kronikarskiej.

Jako dodatni dla dobra szkoły zasługuje na wzmiankę inny fakt, który był również dziełem „pomyłki”. Mianowicie szkoła otrzymała w dniu 20 lipca br. z Wydziału Oświaty poważną gotówkę, około 2000 zł z adnotacją na przekazie przesłanym „za wykonanie robót remontowych”. Uratowany taką przesyłką zwołałem zebranie Komitetu Rodzicielskiego, na którym ustaliliśmy natychmiast zakres robót najpilniejszy w ramach posiadanej gotówki. Weszły za tym takie roboty; dobudowa ścianki i okna w piwnicy szkolnej, dobudowa ganku zabezpieczającego korytarz szkolny przed przeciągami, oszklenie i pokitowanie wszystkich okien w salach szkolnych oraz kilka drobnych reperacji sprzętu szkolnego.

Kiedy roboty nasze były w pełnym toku otrzymałem pismo z Wydziału Oświaty, żeby otrzymane pieniądze natychmiast wrócić, gdyż były one przeznaczone dla szkoły w Damicach. Wobec tego zaś, że dane pieniądze zostały prawie zupełności wydane na robociznę Wydział Oświaty skierował do Naramy Komisję: Ob. Kierownika Wydziału Dziedzica, kierownika referatu Ob. Wojciechowskiego i Ob. Jasiówkę z Iwanowic, która zbadawszy stan faktyczny zaaprobonowała tę „pomyłkę”, dzięki temu nasza szkoła mogła po dziesieciu latach uzyskać częściowy remont budynku. Co oczywiście nie zaspokoiło wszystkich pilnych potrzeb konserwacyjnych budynku.

Narama dnia 10 września 1955 roku
Ignacy Wacyk

Rok szkolny 1955/56

Ten rok szkolny nie przyniósł szkole żadnych nadzwyczajnych wydarzeń. Codzienna żmudna praca nauczycielska w warunkach nieco znośniejszym niż w latach poprzednich, jak corocznie wydała swe owoce w postaci promocji uczniów do klas następnych i absolwentów klasy siódmej w liczbie 13 uczniów.

Stan liczbowy uczniów z końcem roku szkolnego wynosił 141 dzieci, z czego uzyskało przejście 127 uczniów (90%). Zespół nauczycielski bez zmian (kol. Bombol, Szczygieł, Wacykowa, Wacyk).

Pewną nowością dla uczniów było zakupienie przez Komitet Rodzicielski kompletu do gry w piłkę ręczną (siatkówkę) co dzieci przyjęły początkowo z entuzjazmem - jednakże w ciągu roku nie wykazywały większego zainteresowania grą w siatkówkę. Zjawisko takie można wytłumaczyć tym, że chłopcy wolą piłkę kopaną, to jest „nożną” a regulamin gry w siatkówkę nie jest tak atrakcyjny, jak „kopanie” przy którym bywa więcej ruchu i emocji. Natomiast nasze boisko szkolne, aczkolwiek nieco obszerniejsze po przyłączeniu części pola gromadzkiego - jest dla gry w piłkę nożną za małe.

Boisko w stanie obecnym wymaga jeszcze zabezpieczenia od strony drogi i od strony pola uprawnego przez założenie ogrodzenia. Na razie szkoła czyni starania o ogrodzenie terenu od strony gruntowej przez założenie płotu z siatki drucianej, na podmurówce i na słupkach żelaznych. W tym celu planuje się szereg imprez dochodowych a realizację ogrodzenia przewiduje się na rok następny, o ile dopiszą fundusze i współpraca Komitetu Rodzicielskiego z Zespołem Nauczycielskim.

Narama dnia 10 sierpnia 1956 roku
Ignacy Wacyk

Rok szkolny 1956/57

Rok ten pod znakiem Polskiego Października Szkoła w Naramie przeżyła bez większych wstrząsów jakie miały miejsce na szerszej arenie w naszym kraju i poza jego granicami (Węgry).

W związku z odnową, jaka przewinęła się we wszystkich dziedzinach życia w Polsce Ludowej Szkoła nasza napotkała również na pewne trudności w swojej pracy dydaktyczno-wychowawczej. Największe trudności napotykaliśmy przy nauczaniu języka polskiego i historii, gdzie szczególnie jaskrawo przebijały się błędy minionego okresu. Wielką pomoc znajdowaliśmy w komunikatach radiowych, czasopisma informujących szkoły na bieżąco (Głos Nauczycielski, Gazeta Krakowska, Życie Warszawy) i na zebraniach międzyszkolnych zespołów metodycznych w Miechowie i Słomnikach.

Poza tym Szkoła nasza miała wizytację Inspektora Szkolnego Ob. Krzyżaka Ludwika w miesiącu listopadzie 1956 roku. Wizytacja ta dała nam również wiele cennego materiału i instrukcyjnego dla pokonywania trudności w pracy na obecnym stopniu odnowy życia szkolnego.

Została wreszcie zrealizowana sprawa ogrodzenia szkolnego dzięki usilnej pracy przewodniczącego Komitetu Rodzicielskiego oraz Koleżanki Bombol Stanisławy, która przy pomocy Koleżanki Szczygieł Barbary opracowała imprezy dochodowe a nawet w trakcie robót przy budowie podmurówki ogrodzeniowej brała czynny udział, zachęcając swoim przykładem ludzi, którzy odrabiali „szarawar” przy robotach szkolnych.

Poza tym, na specjalne wyróżnienie zasługuje obywatel Kmita Franciszek, przewodniczący Komisji Oświatowej, który nie szczędził swych trudów i czasu, aby sprawę ogrodzenia siatkowego doprowadzić do końca jeszcze przed rozpoczęciem prac żniwnych.

Poza tym szczegółowe sprawozdanie finansowe z tej akcji przesłano do Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej, której również złożono podziękowania za wydatną pomoc pieniężną.

Liczba uczniów promowanych w tym roku wynosiła 134 na 143 klasyfikowanych, co stanowi 93% ogółu uczniów, klasę VII ukończyło 13 uczniów, nieklasyfikowanych z powodu nie uczęszczania 4 uczniów w całej szkole.

Narama dnia 20 sierpnia 1957 roku
Ignacy Wacyk

Tyle zapisów w Kronice Szkoły prowadzonej przez kolejnych kierowników i nauczycieli Szkoły. Wpisy urywają się bez jakiegokolwiek wyjaśnienia powodów zaprzestania tej czynności.

Kolejne lata w historii szkoły.

1960 r. - kierownikiem szkoły zostaje p. Stanisława Bombol.

1965 r. - dobudowano dwie sale lekcyjne i pracownię techniczną. W dobudowanej części zbudowano również gabinet dyrektora szkoły.

1970 r. - dyrektorem szkoły zostaje p. Władysława Stopińska .

1 IX 1985 r. - dyrektorem szkoły zostaje p. Lidia Zębala.

1994 r. - na zebraniu rodziców zapada decyzja o dalszej rozbudowie szkoły.

1995 r. - dobudowano jedną salę i sanitariaty. Do tego czasu młodzież szkolna korzystała z sanitariatów zbudowanych na zewnątrz budynku szkolnego.

2 V 1998 r. – ks. Józef Tkacz, proboszcz Parafii w Naramie dokonuje poświęcenia kamienia węgielnego pod nowy budynek szkoły.

8.VI.2000 r. - szkoła otrzymuje imię Świętej Jadwigi Królowej.

1 IX 2002 r. - dyrektorem szkoły zostaje p. mgr inż. Krzysztof Zadora.

1 VI 2003 r. – odbyły się obchody jubileuszu 80-lecia szkoły.

II 2005 r. - Rada Gminy Iwanowice podejmuje uchwałę w sprawie likwidacji szkoły z dniem 31 sierpnia 2005 r.

1 IX 2005 r. - zostaje założona Niepubliczna Szkoła z uprawnieniami szkoły publicznej i prowadzi ją osoba fizyczna p. mgr inż. Krzysztof Zadora

2005 r. - szkoła otrzymuje od MENiS 600 tys. zł. i od Rady Gminy Iwanowice 600 tys. zł. na dokończenie budowy nowego budynku.

2. IX.2006 r. - odbywa się uroczystość otwarcia nowego budynku szkolnego, w którym rozpoczyna działalność Publiczne Gimnazjum w Naramie.

X. 2007r. – przy starej części szkoły zostaje urządzony plac zabaw dla młodszych dzieci. Do tej pory przy wejściu do budynku starego budynku szkoły po lewej i prawej stronie znajdowały się ogródki kwiatowe z owocowymi drzewami.

I. 2008 r. – w bibliotece szkolnej zostaje zainstalowanie Internetowe Centrum Informacji Multimedialnej, współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego.

1.VI. 2008 r. – następuje poświęcenie obrazu przedstawiającego Królową Jadwigę.

22.VI. 2010 r. - przekazanie szkole sztandaru ufundowanego przez Koła Róż i Proboszcza parafii Narama.

X –XI. 2010 r. - wykonanie fundamentów pod salę gimnastyczną.

2012 r. - kontynuacja budowy sali gimnastycznej (rozstrzygnięty przetarg na budowę).

IX 2013 r. planowane zakończenie budowy sali gimnastycznej.

14.I.2014 r. - otwarcie sali gimnastycznej.

10.VI.2015 r. - Nadanie imienia Świętej Jadwigi Królowej Publicznemu Gimnazjum w Naramie.

10.VI.2015 r. poświęcenie sztandaru ufundowanego przez założyciela szkoły p. Krzysztofa Zadorę dla Publicznego Gimnazjum w Naramie.

1.IX .2017 r. - reforma struktury szkolnictwa w wyniku której następuje likwidacja gimnazjów i powrót do systemu 8-klasowej szkoły podstawowej.

VI. 2019 r. - ostatni rocznik gimnazjum opuszcza mury szkoły.

25 III 2020 r. - 26 VI 2020 r. - ze względu na pandemię koronawirusa COVID-19 we wszystkich klasach oraz w Oddziale Przedszkolnym nauczanie odbywa się w trybie zdalnym.

X 2020 r. - XII 2020 r. - zmodernizowanie przyszkolnego boiska w ramach projektu "Małopolska infrastruktura rekreacyjno-sportowa".

26 X 2020 r. do czerwca 2021 - nauczanie w trybie zdalnym w klasach IV-VIII ze względu na pandemię koronawirusa COVID-19.