|
Strony:
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
|
| |
1000 r. n.e. - W roku 1000r
Kraków (pod linkiem kilkanaście fotografii z tego okresu wraz z
opisem) dawna stolica państwa Wiślan stała się
siedzibą biskupstwa. Bolesław Chrobry utworzył biskupstwo krakowskie.
Utworzył czy też odtworzył o to toczą się spory historyków. Thietmar
jako pierwszego biskupa krakowskiego wskazuje ustanowionego w r. 1000
Popona. Ale część źródeł wymienia jeszcze dwóch wcześniejszych biskupów
Prohora i Procula (czy Proculfa), dając wiarę istniejącemu od dawna
podaniu, że biskupstwo jako krakowskie istnieje co prawda dopiero od r.
1000, jednakże przedtem ziemia ta należała do diecezji morawskiej, która
powstała około r. 976 i imiona tych dwóch biskupów morawskich, którzy
najprawdopodobniej w Krakowie dłużej przebywali, dostały się do
katalogów biskupów krakowskich. Raczej trudno przypuścić, aby imiona
tych biskupów Prohora i Procula, mimo wszystko wyjątkowe i rzadko
używane były wprost zmyślone.Prawdopodobnie też w tym czasie powstała
przynajmniej jedna budowla sakralna na wzgórzu wawelskim (tzw. rotunda
A), a możliwe że także kilka innych (rotunda B, rotunda C, tzw. budowla
czworokątna). |
|
|
1000 – 1138 r.n.e. – w tych latach władza na terenie wspólnego Państwa
Polan, Wiślan, Ślęzan, Lędzian, Mazowszan, i innych plemion
przechodziała z roąk jednych Piastów do następnych. Z tej dynastii
spośród władców panujących między około 960 a 1138 rokiem trzech
dostąpiło koronacji: w 1025 roku Bolesław I Chrobry, w tym samym roku
Mieszko II Lambert i w 1076 roku Bolesław II Szczodry. Trzeba zaznaczyć,
że państwo pierwszych Piastów miało charakter patrymonialny. Dwór
książęcy (łac.) curia ducis był centralnym ośrodkiem władzy, do którego
należała bliska rodzina panującego (wraz z osobnym dworem księżny),
dostojnicy świeccy i duchowni i podlegający im niżsi urzędnicy,
rycerstwo dworskie, opłacane z kiesy panującego, oraz pracownicy
kancelarii książęcej i kapelan. „Z czasem rozmnożyła się liczba tego
rycerstwa nadwornego bardzo, tak, że zaczęła dla panującego księcia
stanowić bardzo poważne niebezpieczeńsłwo. cóż łatwiejszego jak o spisek
przeciw księciu, a w takim razie książę nie posiadałby nawet zgoła
żadnych grodków obrony. Pragnąc to niebezpieczeństwo od siebie uchylić,
odpuścił książę Bolesław Krzywousty (ur. 20 sierpnia 1086[1], zm. 28
października 1138) rycerstwo to w pierwszych zaraz latach swego
panowania, to jest na początku XII wieku ze swego dworn i osadził je na
ziemi, obdarowując każdego rycerza pewną znaczną liczbą posiadłości
ziemskich. Każdy tak obdarowany rycerz zakładał sobie w jednej z
nadanych wsi swoje gniazdo, swoją siedzibę stalą, a ta wieś brała odtąd
swą nazwę po jego imienin. W tych więc nazwach takich miejscowogei,
gniazd rodowvch rycerstwa, przechowały się w znacznej części imiona
rycerzy, innym pomnikom historycznym zgoła nieznane.” – pisał Franciszek
Piekosiński w dziele „Rycerstwo polskie wieków średnich” |
| |
1121 - Skąd w historii o Naramie wzięła się osoba polskiego władcy
Bolesława Krzywoustego? Historia ta wiąże się to z pochodzeniem rodów
wołających i pieczętujących się znakiem „Nowina”, lub „Złotogoleńczyk”,
w tym także właściceli Naramy. Legenda opowiada o rotmistrzu o imieniu
Nowina, synu kotlarza, służącym Bolesława Krzywoustego. Sługa ten,
podczas odwrotu po przegranej walce - wskutek zdrady wojewody
krakowskiego Skarbimira - w bitwie z Rusinami w właśnie 1121 roku, kiedy
koń władcy był już zmęczony i Bolesławowi groziło pojmanie, „Nowina”
odstąpił księciu swojego. Wdzięczny Krzywousty nadał rotmistrzowi herb
przedstawiający ucho kotła, na pamiątkę zawodu ojca bohatera, i miecz
otłuczony. Błękitne pole tarczy herbowej jest upamiętnieniem przegranej
bitwy. „Nowina” pojmany został później w Czechach wraz ze swym hetmanem
i skuty z nim za nogę jednym łańcuchem. Dzielny rotmistrz uciął sobie
nogę do kolana i umożliwił w ten sposób ucieczkę dowódcy, z nogą
„Nowiny” przywiązaną do pasa. Dopiero po trzech dniach, kiedy hetman był
już daleko, Nowina wezwał straże. Czesi docenili jego męstwo i po
opatrzeniu rany odesłali Nowinę do Polski, gdzie w nagrodę dodano do
jego herbu klejnot z nogą zakutą w złotą zbroję. Od klejnotu herb ten
zwany jest też „Złotogoleńczyk”. Inni inaczej nieco tłumaczą
okoliczności utraty nogi przez bohatera. Kaleką Nowina miał zostać
broniąc pieszo, po oddaniu konia Krzywoustemu, swego pana albo na Psim
Polu, albo w boju z Haliczanami. Również legenda o pobycie w niewoli i
samookaleczeniu ma też pewną odmianę, według której król więżący
„Nowinę”, doceniając jego miłość ojczyzny dał mu złoty goleń i klejnot
herbowy. Nieważne, jaką przyjmiemy wersję, to „Nowina” był bohaterem!
Pieczęcie średniowieczne z tym herbem należą do wielkich rzadkości,
chyba najstarszą jest pieczęć Naciesława z Dobrosułowa z r. 1293.
(obecne woj. wielkopolskie, pow. Leszczyński, gm. Krzemieniewo).
|
|
